بررسي اثرات گرده‌افشاني آزاد و كنترل شده دانه گرده گونه‌هاي اهلي و اينتگريما بر برخي ويژگي‌هاي كمي و كيفي ميوه پسته (Pistachio vera L.) رقم فندقي

Investigation of the Effects of Free and Controlled Pollination of Pollen Grains of Domestic and Integerrima Species on some Quantitative and Qualitative Characteristics of Pistachio (Pistachio vera L.) Fruit of Fandoghi Variety

يكي از مراحل مهم در توليد اقتصادي درختان ميوه به‌ويژه پسته مرحله گرده‌افشاني و تلقيح آن مي‌باشد. به‌منظور بررسي اثرات گرده‌افشاني آزاد و كنترل شده دانه گرده گونه‌هاي اهلي و اينتگريما بر برخي ويژگي‌هاي كمي و كيفي ميوه پسته رقم فندقي آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات پسته آستان قدس رضوي واقع در شهرستان بردسكن در سال 96-1395 اجرا شد. در گرده‌افشاني كنترل‌شده تيمارهاي آزمايشي شامل دو روش گرده‌افشان تزريق و استفاده از قلم مو با چهار تركيب آرد- گرده به همراه شاهد با سه تكرار بودند. نتايج تجزيه‌هاي آماري نشان داد كه استفاده از گرده آزاد گونه اهلي اثرات معني‌داري بر اكثر صفات نسبت به ساير تيمارهاي گرده گونه اينتگريما دارد. از طرفي گرده گونه اينتگريما كمترين ميزان ناخنداني را در تيمار IF4 (0/50 گرم گرده اينتگريما + 0/25 گرم آرد) در روش گرده‌افشان تزريق نسبت به شاهد و ساير تيمارها نشان داد. همچنين بيشترين ميزان صفت بدشكلي در تيمار IF1 (2 گرم گرده اينتگريما + 0/25 گرم آرد) در روش گرده‌افشان قلم‌مو نسبت به ساير تيمارها مشاهده شد. به علاوه روش گرده‌افشان تزريق اثرات مطلوب‌تري نسبت به روش گرده‌افشان قلم‌مو در اكثر صفات به جز صفات بدشكلي و نيم‌مغزي نشان داد. بر اساس نتايج پژوهش حاضر، به نظر مي‌رسد بتوان با استفاده از تيمار IF4 در روش گرده‌افشان تزريق باعث افزايش برخي صفات مانند تعداد نهايي ميوه، وزن مغز و كاهش درصد ريزش ميوه و ناخنداني در باغ‌هاي پسته شد.

One of the important steps in the economic production of fruit trees, especially pistachio is pollination and inoculation. Therefore, it is necessary to conduct experiments to improve the quality and quantity of the fruit. In order to investigate the effects of free and controlled pollination of pollen grains of domestic and Integerrima species on some quantitative and qualitative characteristics of Fandoghi pistachio fruit an experiment was conducted in a factorial arrangement in Completely Randomized Design with three replications in one of Astan Ghods Razavi Pistachio Gardens in Bardaskan City Executed in 2017. Experimental treatments consisted of two methods of injection pollinators and the use of a brush with four flour-pollen combinations with control with three replications. The results of statistical analysis showed that the use of free pollen of domestic species had a significant positive effect on most of the traits compared to other Integerrima pollen treatments. On the other hand, Integerrima pollen showed better results in IF4 treatment (0.50 g of Integerrima pollen + 0.25 g flour) than control and other treatments. Also, the highest reduction of traits was observed in IF1 treatment (2 g of Integerrima pollen + 0.25 g of flour) compared to other treatments in the traits of deformity. In addition, the injection pollinator method showed more favorable effects than the brush pollinator method in most traits except deformed and half kernel traits. Based on the results of the present study, it seems that using IF4 treatment in the injection pollination method can increase some traits such as the final number of fruits, kernel weight and reduce the percentage of fruit drop and indehiscent in pistachio orchards.