تخمين پتانسيل تقاضاي حمل بار افغانستان و كشورهاي آسياي ميانه از سيستم حمل‌ونقل ايران: تمركز بر بندر چابهار

حمل‌ونقل عبوري يا ترانزيت كالا، يكي از پرسودترين خدمات تجاري دنيا، به ويژه براي كشورهايي كه از نظر موقعيت جغرافيايي در مسير ترانزيت بين المللي قرار دارند، به شمار مي‌رود. موقعيت طبيعي و جغرافيايي ايران به گونه‌اي است كه مي‌تواند به عنوان يكي از استراتژيك ترين مسيرهاي ترانزيت كالا براي افغانستان و كشورهاي شرق آسياي ميانه محسوب شود. اين منطقه‌ي محصور در خشكي براي دسترسي به آب‌هاي آزاد نيازمند ترانزيت كالا از بنادر ايران است و اين مسأله مي‌تواند پتانسيل تقاضاي حمل بار عظيمي را براي ايران ايجاد كند. در اين مقاله، ابتدا به كمك نظريه جاذبه در تجارت بين‌الملل تخميني از پتانسيل  تقاضاي حمل بار اين منطقه از سيستم حمل‌ونقل ايران و به ويژه حمل‌ونقل دريايي از طريق بندر چابهار بدست مي‌آيد و سپس ميزان پتانسيل بار اين منطقه تا آينده قابل پيش‌بيني تخمين زده مي‌شود. معادله‌ي تصريح شده با استفاده از الگوي داده‌هاي تركيبي با اثرات ثابت در دوره زماني 2010 تا 2018 به‌صورت دو سالانه و در 30 مقطع به روش حداقل مربعات تعميم‌يافته برآورد شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه چشم انداز پتانسيل تقاضاي بار اين منطقه در افق 2022 بيش از 2 هزار ميليارد دلار است.