شناسايي و اولويت‌بندي اثرات نهاده‌هاي شيميايي ‌بر شاخص‌هاي محيط‌زيستي محصول پسته در استان كرمان

Identification and Prioritization of the Effects of Chemical Inputs on Environmental Indicators of Pistachio Crop in Kerman Province

امروزه توجه به شاخص‌هاي زيست‌محيطي به‌عنوان يكي از مهم‌ترين رويكردهاي توليد كشاورزي به شمار مي‌رود. براي اين منظور، شناسايي و اولويت‌بندي ، سنجش اثر، شدت حساسيت شاخص‌هاي زيست‌محيطي به تغييرات نهاده‌هاي شيميايي در طي زمان لازم است. بر اين اساس، هدف مطالعه حاضر، شناسايي و اولويت‌بندي نهاده‌هاي شيميايي ‌بر شاخص‌هاي محيط‌زيستي محصول پسته در استان كرمان است. جامعه‌ آماري پژوهش شامل كارشناسان و افراد باسابقه جهاد كشاورزي استان كرمان بوده و 50 نفر به‌صورت هدفمند انتخاب ‌شده‌اند. براي اولويت‌بندي شاخص‌هاي زيست‌محيطي نهاده‌هاي شيميايي مورد استفاده در باغات توليدي پسته از روش فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي (روش چنگ) و با استفاده از نرم‌افزار MATLAB استفاده شد. نتايج نشان داد كه آلودگي خاك ناشي از مصرف نهاده‌هاي شيميايي از بيشترين اولويت برخوردار است. آلودگي آب ناشي از نهاده‌هاي شيميايي در درجه دوم قرار دارد. آلودگي هوا ناشي از مصرف نهاده‌هاي شيميايي در درجه سوم قرار دارد. ميزان صادرات نهاده‌هاي شيميايي و ميزان ريسك‌گريزي در استفاده از كود شيميايي از گزينه‌هاي انتهايي مي‌باشند. با توجه به محاسبات انجام‌شده وزن نهائي هريك از شاخص‌هاي مدل با روش FAHP محاسبه شد. بر اساس يافته‌هاي مطالعه مي‌توان پيشنهاد كرد كه استفاده از كودهاي ارگانيك در كنار روش‌هاي بيولوژيكي و طبيعي مبارزه با آفات در باغات پسته مي‌تواند گزينه‌هاي جايگزين مرتبط آلودگي‌هاي محيط‌زيستي باشد.

Today, paying attention to environmental indicators is considered as one of the most important approaches to agricultural production. For this purpose, it is necessary to identify and prioritize, measure the effect, the intensity of sensitivity of environmental indicators to changes in chemical inputs over time. The aim of this study is to identify and prioritize chemical inputs on environmental indicators of pistachio in Kerman province. The statistical population of the study included veteran experts of agricultural jihad in Kerman province. The sample consisted of 50 specialists who were purposefully selected. To prioritize the environmental indicators of chemical inputs used in pistachio orchards, the fuzzy hierarchical analysis process method (Chang method) was used. Findings of the study showed that soil contamination due to the use of chemical inputs has the highest priority. Water pollution caused by chemical inputs is in the second place. Air pollution caused by the use of chemical inputs is in the third degree. Exports of chemical inputs and risk aversion in the use of chemical fertilizers are the last ranking. It can be suggested that the use of organic fertilizers along with biological and natural methods of pest control in pistachio orchards can be alternative options related to environmental pollution.