تأثير زنجيره تأمين سبز و مديريت منابع انساني سبز بر عملكرد زيست‌محيطي: نقش واسطه‌اي نوآوري سبز

زمينه و هدف: آگاهي محيطي عموم، كاركنان شركت‌ها و همچنين اجراي مقررات دولتي، سازمان‌ها را مجبور به استفاده از روش‌هاي زيست‌محيطي سازماني مانند مديريت زنجيره‌ تأمين سبز، مديريت منابع انساني سبز و نوآوري سبز مي‌كند. بنابراين، اين مطالعه با هدف ارائه شواهد تجربي نشان مي‌دهد كه شيوه‌هاي مديريت زنجيره تأمين سبز، مديريت منابع انساني سبز و شيوه‌هاي نوآوري سبز به‌منظور تشويق سازمان‌ها در اجراي اين روش‌ها، عملكرد محيطي را به‌طور قابل‌توجهي بهبود مي‌بخشد.روش‌شناسي: پژوهش حاضر ازنظر هدف كاربردي و ازنظر نحوه‌ي گردآوري اطلاعات توصيفي و از نوع پيمايشي است. جامعه آماري متشكل از مديران عالي، مياني و عملياتي آگاه نسبت به موضوع موردبررسي بـر اسـاس سـمت سازماني آنها در واحدهايي نظير بازاريابي، فروش، توسعه محصول و تحقيق و‌ توسعه شركت‌هاي كوچك ‌و‌ متوسط استان مركزي است كه ميزان نمونه آماري براي معادلات ساختاري در نرم‌افزار سمپل پاور[1]، 321 نفر تعيين گرديد كه پرسشنامه ميان ۳۲۱ نفر از مديران بنگاه‌هاي كوچك ‌و ‌متوسط استان مركزي به‌صورت تصادفي ساده توزيع شد و تعداد ۲۸۸ پرسشنامه تكميل‌شده برگشتي تحت پوشش پي ال اس[2] قرار گرفت. براي پاسخ به فرضيات تحقيق از تكنيك مدل‌سازي معادلات ساختاري و روش حداقل مربعات‌جزيي استفاده شده است. گردآوري داده‌هاي پژوهش از طريق نظرسنجي به وسيله پرسشنامه‌ سينگ و همكاران (2020) براي متغيرهاي رهبري تحول‌آفرين سبز و نوآوري سبز، پرسشنامه عبيدات و همكاران (2020) براي متغيرهاي جهت‌گيري محيطي و مديريت منابع انساني سبز، پرسشنامه سمن و همكاران (2019) براي متغير مديريت زنجيره تأمين سبز و عملكرد محيطي، به‌صورت الكترونيكي انجام گرفته است.يافته‌ها: اتخاذ شيوه‌هاي مديريت منابع انساني سبز و شيوه‌هاي ديگر زيست‌محيطي مانند مديريت زنجيره‌ تأمين سبز و نوآوري سبز توسط سازمان‌هاي تجاري مي‌تواند از فشارهاي زيست‌محيطي، قوانين و مقررات دولتي و همچنين مردم (ازجمله مشتريان، تأمين‌كنندگان، خريداران و جوامع) بكاهد و به فعاليت‌هاي سبزتري دست يابند.. در حقيقت، شيوه‌هاي مديريت منابع انساني سبز براي اجراي موفقيت‌آميز سيستم‌هاي مديريت محيطي امري حياتي است. مفهوم نوآوري سبز، اجراي مديريت زنجيره تأمين سبز را با رويكردها و ايده‌هاي جديد به توليدكنندگان ارتقا مي‌دهد. به همين ترتيب، نوآوري سبز ممكن است اجراي مديريت محيط‌زيست، به‌ويژه مديريت زنجيره تأمين سبز را براي تحقق نيازهاي زيست‌محيطي سازمان‌ها تقويت كند.نتايج: نتايج گوياي آن است كه مديريت منابع انساني سبز بر نوآوري سبز شركت‌هاي كوچك ‌و‌ متوسط تأثير مثبتي دارد، ولي نوآوري سبز نتوانست نقش واسط مثبتي بين مديريت منابع انساني سبز و عملكرد زيست‌محيطي داشته باشد. نتيجه بعدي پژوهش حاضر اين است كه مديريت زنجيره ‌تأمين سبز تأثير مثبتي بر  نوآوري سبز و عملكرد زيست‌محيطي دارد. همچنين نتايج ،نشان دهنده تأثير واسطه‌اي مديريت منابع انساني سبز بر ارتباطات بين پشتيباني رهبري تحول‌آفرين سبز و جهت‌گيري محيط‌زيست داخلي و عملكرد محيطي ارائه مي‌دهد.