پيشنهاد الگوريتم تصميم‌گيري انتخاب مناطق تحت حفاظت ساحلي - دريايي در جنوب ايران: مطالعة استان هرمزگان

Proposal for a Decision Algorithm for Selecting Coastal-Marine Protected Areas in South of Iran,, Case Study: Hormozgan Province

با توجه به اهميت مناطق ساحلي-دريايي و حساسيت بالاي آن، طرح‌هاي مديريت يكپارچة مناطق ساحلي براي مديريت و استفادة پايدار از اين منابع در سطح جهاني تعريف و تحديد حدود شده است كه استفاده از مدل‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره، براي نيل به اين اهداف معمول است. معيارهاي انتخاب اين مناطق در ايران، نياز به بازنگري دارد تا دستورالعملي واحد بر اساس شرايط كنوني تدوين شود. در تحقيق حاضر، نتايج آخرين تحقيقات كه اولويت معرف بودن زيستگاه‌ها را با روش AHP و درجة حساسيت نسبت به عوامل بيروني را با روش ANP تعيين كرده‌اند، تلفيق شده و اولويت نهايي معرف بودن به‌دست آمد. سپس با توجه به اكوريژن‌هاي تعيين‌شده در تحقيقات پيشين، اولويت زيستگاه‌ها بر اساس اكوريژن‌ها تعيين گرديد. سپس وضعيت حفاظتي كدهاي نهايي در كل منطقه و در هر اكوريژن به‌دست آمد. نتايج نشان داد كه كل منطقة مورد مطالعه از نظر حفاظتي كامل بوده و اكوريژن تنگة هرمز داراي بيشترين تنوع زيستگاهي، بيشترين تنش‌زايي و بهترين وضعيت حفاظتي‌ است. آناليز حساسيت مدل‌ها، نسبت به تغيير هيچ‌يك از معيارها حساسيتي نشان نداد. از آنجا كه بخشي از اكوريژن‌هاي شمال خليج‌فارس و مكران در استان هرمزگان قرار ندارند، قضاوت نهايي در مورد آنها انجام نشد. سپس كاربري‌هاي بالقوه در سطح استان تعريف شده و الگوريتم تصميم‌گيري براي مناطق ساحلي-دريايي جنوب ايران به‌ دست آمد.

Given the importance of coastal-marine areas and their high sensitivity, integrated coastal zone management plans for the sustainable management and use of these resources, have been globally defined and restricted. The criteria for selecting these areas in Iran need to be revised to develop a specific guideline, based on the current situation. In the present study, the results of the hitherto researches, determining priorities of being representative by AHP method and sensitivity by ANP method, were combined and the final priorities of being representative were obtained. Then, according to the established ecoregions in hitherto researches, habitat priorities were determined based on ecoregions. Then the protection status of the final codes was gained in the whole region and in each ecoregion. The results showed that the entire study area has been protected completely. The Hormuz Strait ecoregion with the most diverse habitat, has the greatest tension and it is in the best protection status. Sensitivity analysis of the models showed no sensitivity to any of the criteria. Since, some parts of the Northern Persian Gulf and Makran ecoregions are not located in Hormozgan province, a final judgement was impossible to be made for them. Finally, potential land uses were defined at the provincial level and a decision-making algorithm was developed for coastal-marine areas of southern Iran.