بررسي دلالت آية «لاينال» بر عصمت انبيا

دلايل عقلي و نقلي متعددي بر اعتقاد عصمت مطلق انبياء از سوي متكلمان شيعي اقامه شده است. موضوع اين مقاله بررسي دلالت آية «لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ» است. بر اساس اين آيه، عهد خداوند، نبوت يا امامت، به ظالمان نمي‌رسد. هر گناهي، صغيره يا كبيره، مصداق ظلم است؛ بنابراين عهد نبوت خداوند به شخص گناهكار نمي‌رسد؛ بلكه تنها به شخص معصوم مي‌رسد. اختلاف بر سر شمول معناي ظالم بر كسي است كه مرتكب گناهي در گذشته شده و سپس توبه نموده و پرهيزكار شده است. متكلمان شيعي معتقدند چون كلمة «الظالمين» در آيه عام است، شامل چنين شخصي نيز مي‌شود. بنابراين، نبي و امام بايد معصوم مطلق باشد. نگارنده همانند برخي از متكلمان اسلامي معتقد است چون «ظالم» اسم مشتق است و بر اساس مباحث الفاظ در علم اصول، اسم مشتق، حقيقت در متلبس به مبدأ است، بنابراين ظالم به كسي گفته مي‌شود كه متلبس به صفت ظلم است نه آنكس كه از ظلم توبه نموده و در حال حاضر، لباس تقوا و پرهيزكاري به تن كرده است. بنابراين، آيه دلالت بر عدم شمول عهد نبوت به ظالمان بالفعل دارد نه كسي كه قبلا مرتكب ظلمي شده باشد و سپس توبه نموده باشد.