تأثير رجوع از اذن سابق بيمار در انگاره اثبات و انكار مسئوليت پزشك

«رجوع از اذن سابق بيمار» از‌ موضوعات مهم در فقه پزشكي است كه متأسفانه جايگاه شايسته خود را در مطالعات فقهي نيافته و امروزه خلأي در روابط بيمار و پزشك ايجاد نموده است. در انگاره اثبات يا انكار مسئوليت پزشك، با وضع عدم‌امتناع از درمان در اثناي رجوع بيمار از اذن سابق، و با ‌ژرف‌نگري در ذيل ماده ۳۰۸‌ ق.م، با تلقي مالكيت به‌عنوان تسلط انسان بر اعضاي بدن و احتساب تصرف در مال بيمار (بدن) با استيلاي پزشك در درمان، مسئوليت پزشك جلوه‌گر شود؛ اين نظر هرچند اقوي به نظر مي‌رسد، ولي نمي‌تواند صواب باشد. پزشكان براي عدم‌رجوع بيمار بعد از اذن ابتدايي به ادله جلوگيري از اضرار به نفس و ممنوعيت القا در هلاكت، قاعده درء و مسئوليت اخلاقي پزشك استناد نموده‌اند؛ در مقابل، بيماران با استدلال به سلطه بر نفس، فساد اذن در صورت رجوع بيمار، و استصحاب، قائل به مسئوليت تكليفي و وضعي پزشك هستند. محقق در‌صدد است با ‌روش توصيفيتحليلي و پذيرش مسئوليت پزشكان در صورت عدم‌امتناع از درمان با وجود رجوع از اذن سابق توسط بيمار در مواقع غيرضروري و قائل‌شدن به عدم‌رجوع از اذن درمان توسط بيمار با وجود ضرورت، به تعارضات مطروحه با چاره‌جويي جبران خسارت بيمار توسط دولت خاتمه دهد.