شيمي كاني كلينوپيروكسن، رهنموني بر دما فشارسنجي و تعيين خاستگاه زمين‌ساختي بازالت‌هاي گزبلند، شمال غرب شهربابك

منطقه گزبلند در غرب استان كرمان و در شمال غرب شهرستان شهربابك بخشي از كمربند آتشفشاني نفوذي اروميه دختر است. بيشتر رخنمون‌هاي سنگي منطقه به سن ائوسن هستند و بازالت‌هاي مورد بررسي با سن پليو پليستوسن، در اين منطقه گسترش به نسبت محدودي دارند. بافت غالب اين سنگ‌ها ريزسنگي پورفيري است و اليوين، كلينوپيروكسن و پلاژيوكلاز از كاني‌هاي اصلي هستند. در اثر عملكرد هوازدگي و دگرساني، كاني‌هاي ثانويه‌اي مانند كلسيت، كلريت و اكسيدهاي آهن در اين سنگ‌ها ايجاد شده اند. بر اساس داده هاي ريزكاو پرتوي ايكس، تركيب پيروكسن‌ها ديوپسيد اوژيت است. تركيب شيميايي كلينوپيروكسن‌ها گوياي ماگماي مادر با سرشت آهكي قليايي بوده كه از خاستگاه زمين‌ساختي وابسته به فرورانش ناشي شده است. بر پايه بررسي هاي دما و فشارسنجي كلينوپيروكسن، ماگماي مادر اين سنگ‌ها طي تبلور كاني كلينوپيروكسن داراي حدود 10 درصد آب با فشار 2 تا 8 كيلوبار بوده كه بيانگر تشكيل آن‌ها در زمان بالا آمدگي و پيش از فوران است. تغييرات دمايي ماگما طي تبلور كلينوپيروكسن‌ها از 1130 تا 1249 درجه سانتي‌گراد است.