پديد آورندگان :
علي نژاد، فاطمه دانشگاه گيلان - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و به نژادي گياهي , صبوري، عاطفه دانشگاه گيلان - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و به نژادي گياهي , موسي نژاد، صديقه دانشگاه گيلان - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و به نژادي گياهي
كليدواژه :
برنج هوازي , بيماري قارچي , تجزيههاي چند متغيره , رتبه بندي آروناچالام , Magnaporthe oryzae
چكيده فارسي :
بلاست با عامل قارچي Magnaporthe oryzae B.C. Couch و با فرم غيرجنسي Pyricularia grisea CookeSacc. از مهمترين بيماريهاي گياهي جهان ميباشد كه به علت انتشار سريع و مخرب آن در شرايط مناسب رطوبتي، بيماري اصلي برنج است. اين پژوهش به منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي 53 ژنوتيپ شامل برنجهاي ايراني و هوازي غيرايراني از لحاظ مقاومت به بيماري بلاست انجام گرفت. آزمايش در دو سال و به صورت طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه، طي بهار و تابستان 1396 و 1397 صورت گرفت. به‌منظور محاسبه سطح زير منحني پيشرفت بيماري AUDPC از زمان ظهور لكههاي بلاست، نمونهبرداري در پنج مرحله انجام شد. پس از مقايسه ميانگين و با هدفكسبيكنتيجهكليازميزان مقاومت ژنوتيپها، رتبهبنديآن‌ها بهروشآروناچالامانجامگرفتونتايجنشاندادكهارقام نعمت، سپيدرود، 67-2-IR82310-B-B، IR83749-B-B-46-1، IR82589-B-B-114-3، IR81422-B-B-200-4، IR82616-B-B-64-3، IR82589-B-B-84-3 و IR82635-B-B-143-1 بيشترين رتبه را كسب كردند و در نتيجه در گروه مقاوم قرار گرفتند و ارقام حسن سرايي، چمپابودار، قصرالدشتي، شاه پسند، دمسياهi، عنبر بو، اهلمي طارم، صدري، رشتي سرد و غريب با بيشترين مقدار آلودگي، كمترين مقدار رتبه را به خود اختصاص دادند در نتيجه جزو ژنوتيپهاي بسيار حساس و نيمه حساس قرار گرفتند. بر اساس نتايج تجزيه خوشهاي، ژنوتيپها در شش گروه قرار گرفتند و نتايج، تأييد كننده نتايج آروناچالام بود. تجزيه تابع تشخيص با در نظر گرفتن دو گروه برنجهاي ايراني و غيرايراني با داشتن آماره لانداي ويلك 561/0، اختلاف معنيداري را بين دو گروه نشان داد (p <0.001) و بر اساس اين تجزيه، دو گروه، بيشترين تمايز را از لحاظ تيپ آلودگي، سطح زير منحني پيشرفت بيماري (AUDPC) و شدت آلودگي در مرحله سوم نشان دادند.
كليدواژه‌ها
چكيده لاتين :
The blast disease with the causal agent Magnaporthe oryzae B. C. Couch and anamorph Pyricularia grisea CookeSacc is one of the most important plant diseases in the world. Because of its rapid and destructive release under favorable conditions of relative umidity, it is the main disease of rice. This research was conducted to evaluate the genetic diversity of 53 rice genotypes inclouding Iranian lowland and non-local aerobic rice in terms of resistance to blast disease. The field experiments were conducted in two years as a randomized complete block design with three replications during spring and summer 2017 and 2018. To calculate the area under the disease progress curve (AUDPC), sampling was done in five steps from the occurrence of blast disease. After mean comparison, genotype ranking was done by Arunachalam method to determine general resistance. The result showed that Nemat, Sepidrood, IR82589-B-B-84-3, IR82589-B-B-114-3, IR82635-B-B-143-1, IR83749-B-B-46-1, IR81422-B-B-200-4, IR82310-B-B-67-2, IR82616-B-B-64-3 cultivars achived the highest scores, and as a result, they were in the resistant group. Hassan Saraei, Chamapudar, Ghasroldashti, Shahpasad, Domsiah, Anbarbou, Ahlamitarom, Sadri, Rashtisard cultivars with the highest disease severity, received the lowest rating and were classified as highly susceptible and semi-sensitive genotypes. Genotypes were divided into 6 groups based on cluster analysis results and confirmed the results of Arunachalam. Discriminant function analysis considering two groups of Iranian and non-local rice with Wilks' lambda statistics 0.561 showed a significant difference between two groups (p < 0.001). Based on this analysis, two groups showed the most difference based on infection type, AUDPC and severity of disease in third stage.
