ارزيابي تنوع ژنتيكي آويشن‌هاي بومي ايران (.Thymus spp) با استفاده از نشانگرهاي ملكولي ISSR

Genetic variability in Iranian Thymus species based on inter simple sequence repeat (ISSR) markers

آويشن يكي از پرمصرف‌ترين و ارزشمندترين گياهان دارويي جهان است. در اين پژوهش، تنوع ژنتيكي 22 جمعيت از آويشنهاي بومي ايران از چهار گونه T. deanensis ,T. Pubescence ,Thymus kotschyanus و T. lancifolius به همراه يك جمعيت از گونه T. vulgaris با استفاده از 12 آغازگر ISSR مورد بررسي قرار گرفت. از آغازگر‌هاي به كار رفته، 10 آغازگر باندهاي قابل شناسايي با 57 آلل توليد كردند. بيشترين مقدار PIC در آغازگر 9p با مقدار 92/0 مشاهده شد. آغازگرهايي كه داراي موتيف‌هاي AC و AG بودند، باندهاي واضح تري نسبت به ساير آغازگرها توليد نمودند. تجزيه كلاستر بر اساس داده‌هاي ISSR، جمعيت‌ها را در دو گروه مستقل قرار داد. فاصله ژنتيكي جمعيت‌ها از 032/0 تا 4/0 متفاوت بود. بررسي تنوع درون جمعيت‌ها نشان داد كه جمعيت‌هاي داران اصفهان، بيشترين (0.43=I و0.29 =h) و جمعيت T. vulgaris اصفهان، كمترين تنوع درون جمعيتي (16/0=I و 106/0=h) را دارا هستند. تنوع درون جمعيت‌ها 77 درصد و تنوع بين جمعيت‌ها 23 درصد بود. در بين گونه‌هاي مورد بررسي نيز T. deanensisو T. lancifolius با 25/98 و 44/75 درصد بيشترين و گونه T. vulgaris با 09/35 درصد كمترين پلي‌مورفيسم را نشان دادند. تغييرات درون گونه‌ها 90 درصد و تغييرات بين گونهها 10 درصد از كل تنوع را تشكيل مي دادند. به‌طوركلي يافته هاي اين پژوهش، تنوع ژنتيكي گسترده اي را در آويشنهاي ايراني آشكار نمود كه ميتوان از اين پتانسيل در جهت بهنژادي اين گياه ارزشمند بهره برد. كليدواژه‌ها

Thyme is one of the most widely used and valuable medicinal plants in the world. To study the genetic diversity, 22 populations of Iranian thyme from four species, T. deanensis ,T. Pubescence ,T. kotschyanus and T. lancifolius as well as a population of T. vulgaris evaluated by 12 ISSR primers. Ten ISSR primers produced detectable bands with 57 alleles. The highest amount of the PIC (Polymorphism Information Content) was detected in P9 primer with 0.92 PIC. Primers with AC and AG motifs produced sharper bands. Cluster analysis based on molecular data grouped the populations in two separate classes. The range of genetic distance between populations varied from 0.03 to 0.4. Daran-Isfahan population and T. vulgaris revealed the highest (I=0.43, h= 0.29) and the lowest (I=0.16, h= 0.106) intra-population variation, respectively. The intra- and inter-population diversities contributed 23% and 77% to total Variation, respectively. T. deanensis and T. lancifolius indicated the highest polymorphism with 98.25% and 77.44%, respectively while the lowest polymorphism was detected in T. vulgaris (35.9 %). The intra- and inter-species diversities contributed 10% and 90% to total variation, respectively. Results showed a great genetic variation in Iranian thyme species which could be considered in hybridization and breeding programs.