كليدواژه :
مدل كمي تنوع , ارزيابي سيماي منظر , طبيعت گردي , منطقه حفاظت شده دنا
چكيده فارسي :
در دهه‌هاي اخير، روندهاي جهاني در گردشگري دستخوش تحول تدريجي شده است. در بسياري از فعاليت‌هاي اجتماعي، جنبه زيست‌محيطي تقويت شده و به مسئوليت فردي و جمعي براي حفاظت از محيط زيست بيشتر توجه شده كه تأثير مهمي بر فعاليت‌هاي گردشگري گذاشته و موجب ايجاد يك مفهوم كاملاً جديد گردشگري با ماهيت اكولوژيكي تحت عنوان طبيعت‌گردي در مقابل شكل سنتي و گسترده آن شده است. رشد فزاينده صنعت گردشگري به موازات تحولات سريع اقتصادي، سياسي و تكنولوژيكي، گردشگري را به مؤلفه مهم اقتصاد ملت‌ها تبديل كرده است و منافع ناشي از گردشگري در همه بخش‌ها در خدمت رشد اقتصادي قرار گرفته است. منطقه دنا با دارا بودن پتانسيل‌هاي بيشمار گردشگري مي‌تواند سهم به‌سزايي در رونق اقتصادي استان كهگيلويه و بويراحمد و نهايتاً كشور داشته باشد و زمينه مساعدي براي اشتغال‌زايي و بهره‌برداري پايدار از اكوسيستم را فراهم نمايد. لذا هدف اين مطالعه ارزيابي ژئولوژيكي سيماي منظر منطقه حفاظت شده دنا بر اساس روش كمي تنوع (روش V-Wert) است كه بوسيله بوم‌شناس سيماي منظر Hans Kiemstedt ارائه شده است. در اين روش مؤلفه‌هاي طبيعي سيماي منظر (جنگل‌ها، سطوح آبي، پستي و بلندي، اقليم) و كاربري اراضي به عنوان معيارهاي اصلي براي ارزيابي پتانسيل طبيعت‌گردي منطقه حفاظت شده دنا، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه از كل سطح مورد تجزيه و تحليل كه 832 كيلومتر مربع بود، سطوح خيلي مطلوب و مطلوب سيماي منظر براي توسعه فعاليت‌هاي طبيعت‌گردي به ترتيب 34 و 48 كيلومتر مربع يا به عبارتي ديگر 10 درصد از كل منطقه را به خود اختصاص دادند كه غالباً در امتداد رودخانه‌هاي اصلي توزيع شده‌اند. از اين رو به منظور توسعه طبيعت‌گردي در منطقه حفاظت شده دنا لازم است به كمك پيمايش‌هاي صحرايي، خوش منظرترين نقاط با كيفيت بصري ممتاز در سطوح خيلي مطلوب و مطلوب شناسايي شده در اين تحقيق انتخاب شود. اراضي نامطوب براي توسعه طبيعت‌گردي از نگاه زيباشناختي منظر نيز با 619 كيلومتر مربع (74 درصد) بيشترين بخش از منطقه را شامل مي‌شوند كه لازم است در بحث توسعه گردشگري به محدوديت بصري و اكولوژيكي اين بخش غالب از منطقه نيز توجه جدي شود. مقايسه نتايج اين تحقيق با ساير تحقيقات مشابه انجام شده در منطقه حفاظت شده دنا نشان داد كه اين مدل در مقايسه با ساير مدل‌هاي ارزيابي در تفكيك درجات شايستگي كيفيت زيباشناختي مناطق براي توسعه طبيعت‌گردي سخت‌گيرانه‌تر عمل مي‌كند كه به نوعي مي‌تواند بيانگر دقت بيشتر مدل باشد.
چكيده لاتين :
In recent decades, global trends in tourism have undergone a gradual transformation. In many social activities, the environmental aspect strengthens and relies more on individual and collective responsibility to protect the environment, leaving a deep trace in the tourist activity itself, and the need arises to create an entirely new alternative concept with the expressed ecological dimension of "ecotourism" in contrast to traditional, massive forms of tourism. The increasing growth of the tourism industry in parallel with rapid economic, political and technological developments has made tourism an important component of the economies of nations, and the benefits of tourism in all sectors have served economic growth. Dena region with countless potentials of tourism can contribute to improving the economic prosperity of Kohgiluyeh and Boyerahmad province and finally the country and provide a favorable environment for employment and sustainable use of the ecosystem. Thus the purpose of this study is the landscape evaluation of Dena protected area for the purpose of ecotourism, based on quantitative method of diversity (V-Wert method) Presented by Landscape Ecologist Hans Kiemstedt. In this method the natural elements of landscape (forests, water surfaces, relief, climate) and land use of considered area are taken as the main criteria for the evaluation. Results show that out of the total analyzed surface, which amounts to 832 km2, very favorable and favorable surfaces of landscape for ecotourism activities development comprise 34 and 48 km2 respectively, i.e. 10% of the territory, which are mainly distributed along the main rivers in the study area. Therefore, in order to develop nature tourism in the Dena Protected Area, it is necessary to select the most scenic spots with excellent visual quality at the very desirable and desirable levels identified in this research with the help of field surveys. Unfavorable lands for ecotourism development rrom an aesthetic point of view as well with 619 km2 (74%) cover the largest part of the region which in the development of ecotourism, it is necessary to pay serious attention to the visual and ecological limitations of this dominant part of the region. Comparison of the results of this study with other similar studies conducted in the Dena Protected Area showed that this model is more stringent than other evaluation models in separating the suitability of areas for the development of ecotourism, which in a way, it can indicate the accuracy of the model.
