بررسي پراكنش و فراواني جوامع كفزيان در سواحل جنوبي درياي خزر (محدوده آستارا-‌‌چابكسر)

Distribution and Frequency of Macrobenthic community in Southern Coasts of Caspian Sea (Astara-Chaboksar)

مطالعه جوامع كفزي يكي از مهمترين مولفهها براي پايش سلامت محيط زيستي اكوسيستم است. اكوسيستم درياي خزر به علت تنوع، اختصاصي بودن و بومي بودن حيات آن از اهميت خاصي برخوردار است. به منظور بررسي فراواني و پراكنش كفزيان، در سواحل جنوبي درياي خزر، محدوده آستارا تا چابكسر، نمونهبرداري از 5 ترانسكت و 14 ايستگاه در اعماق 1 ، 5 و 10 متري انجام شد. برداشت رسوبات جهت تعيين دانه بندي و شناسايي موجودات كفزي، توسط گرب ون وين، در دو فصل (زمستان 1393 و تابستان 1394) انجام گرفت. عوامل فيزيكي شامل دما،شوري و ... اندازهگيري شد. 38 گونه ماكروبنتوز شناسايي گرديد. شكمپايان و پرتاران 80درصد از جمعيت را تشكيل ميدادند. ميانگين فراواني كل ماكروبنتوز در فصل زمستان2250 و در فصل تابستان 2630 فرد بر متر مربع بود. آزمون كروسكال واليس نشان دهنده اختلاف معنيدار بين تعداد ماكروبنتوزها در اعماق و ترانسكتهاي مختلف بود. ماتريس مشابهت و تحليل خوشه اي، عمق و شوري را از عوامل تاثيرگذار در ميزان شباهت ايستگاهها و تحليل ارتباط كانوني درصد دانه بندي ذرات بستر را از مهمترين عوامل روي پراكنش گونه ها دانست. فاصله ايستگاه هاي ده متري از ساحل كه وابسته به شيب بستر است با تاثير روي دانه بندي از عوامل مهم در اين بررسي بود. با توجه به اين عوامل ميتوان زيستگاه‌هاي بنتيك در منطقه مورد مطالعه را به بسترهاي شني با اكسيژن بالا وغالبيت گونه هاي سخت پوستان در اعماق كمتر و بسترهاي گِلي با عمق و شوري بيشتر و اكسيژن كمتر و غالبيت كرمهاي پرتار و نرمتنان تقسيم نمود.

Monitoring of benthic communities is important factor in ecosystem health studies. The Caspian Sea is considered as an independent zoogeographical region due to its diversity, specificity and endemism of its fauna. For studying frequency and distribution patterns of macrobenthic community, 5 transects along the Southern Coasts of Caspian Sea from Astara to Chaboksar were sampled. In each transect 3 stations with the depth of 1,5 and 10 meters were selected in perpendicular line to the beach .Physical parameters such as Temperature, Salinity, Dissolved Oxygen and pH were measured in addition to sediment grain size. Sampling has done twice a year (winter 2014 and summer 2015).Totally 38 macro benthos species were identified. Gastropods of Hydrobiidae family and polychaet Streblospio gynobranchiata were the dominant group with the contribution of 80% of total macrobenthos population. Average number of total benthos was 2250 individual/m2 in winter and 2630 individual/m2 in summer. Non-parametric statistical tests showed significant difference between number and frequency of species in different depths