تاثير كودهاي آلي و شيميايي فسفر بر عملكرد علوفه و شاخصهاي سودمندي دركشت مخلوط جو (Hordeum vulgare L.) و خلر(Lathyrus sativus L.) در شرايط ديم

Effects of P organic and chemical fertilizers on yield and productivity indicators in barley and grass pea intercropping under rainfed conditions

به‌منظور ارزيابي تاثير كودهاي زيستي و شيميايي بر عملكرد و شاخصهاي سودمندي كشت مخلوط جو و خلر، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل و بر پايه طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار، طي دو سال 94-93 و95-94 در مزرعه تحقيقاتي جهاد كشاورزي شهرستان ابهر استان زنجان به اجرا درآمد. تيمارها شامل پنج الگوي كشت مخلوط به روش جايگزيني، شامل كشت خالص جو و خلر و نسبتهاي 75:25،50:50،25:75 از جو و خلر و چهار سطح كود فسفر شامل كود فسفر شيميايي (100 كيلوگرم سوپرفسفات تريپل در هكتار)، فسفر زيستي (100 گرم در هكتار فسفات بارور دو) و مصرف تركيبي 50 درصد فسفر زيستي به‌علاوه 50 درصد فسفر شيميايي و شاهد( عدم مصرف كود) بودند. نتايج تجزيه مركب دادهها و مقايسه صفات مورد مطالعه نشان داد كه بيشترين عملكرد مخلوط علوفه تر (21/6403 كيلوگرم در هكتار)، خشك (67/2101كيلوگرم در هكتار)، درصد پروتئين و قابليت هضم ماده خشك، تحت تاثير نسبت­هاي كشت قرار گرفت و در نسبت كشت 75:25 از خلر و جو بدست آمد. همچنين بررسي تاثير منابع كود فسفر نشان داد كه تركيب كود زيستي و شيميايي، منجر به بيشترين توليد مخلوط علوفه و بالاترين كيفيت شد. بيشترين مقادير نسبت برابري زمين (21/1)، مزيت پولي (32/124) و شاخص بهره وري سيستم (5/2)، از تركيب كود زيستي و شيميايي در نسبت كشت مخلوط 75:25 از خلر و جو به‌دست آمد. كليدواژه‌ها

To investigate the effect of phosphorus bio and chemical fertilizers on forage yield and useful indices in barley and grass pea intercropping, an experiment was conducted during growing seasons (2014-2015) at the Agricultural Jihad Research Farm of Abhar, Zanjan province, Iran. The experiment was performed in factorial based on randomized complete block design with three replications. The investigated factors included five replacement intercropping patterns consist of solo crop of barley and grass pea, various ratio of barley and grass pea (75:25, 50:50 and 25:75) and four levels of phosphorus fertilizer (100 g.ha-1 of phosphorus bio fertilizer,100 kg.ha-1 phosphorus chemical fertilizer, 50% bio fertilizer+50% chemical fertilizer and control). The results of combined analysis showed that the year, various intercropping ratio and phosphorus fertilizers had significant effects (p≤0.01) on dry yield and fresh forage. Mane comparison showed that the highest fresh (6403.21 kg ha-1) and dry (2101.67 kg ha-1) forage yields, protein percentage and digestibility of dry matter were also affected by crop ratios and were obtained at 75:25 barley and grass pea. Besides, the study of the effect of different phosphorus fertilizer showed that the combination of 50% of bio + 50% of chemical phosphorus resulted in the highest fresh (5689.44 kg ha-1) and dry (1726 kg ha-1) forage productions and quality. The highest Land Equivalent Ratio (LER = 1.21), Monetary Advantage Index (MAI = + 124.32) and System Productivity index (SPI = 2.500) were obtained from 50 % of bio and 50% of chemical phosphorus and 75:25 mixture of barley and grass pea.