پديد آورندگان :
هاديان، سعيده دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي، ايران , زندي سوهاني، نوشين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي، ايران , ياراحمدي، فاطمه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي، ايران , سهرابي، فريبا دانشگاه خليج فارس - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي، بوشهر، ايران
كليدواژه :
شپشك آردآلود پنبه , نرخ جستجوگري , زمان دستيابي , Encyrtidae , غلظت زيركشنده
چكيده فارسي :
شپشك آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley آفتي چندين خوار است كه از دهه اول قرن بيستم به تهديدي جدي براي كشاورزي در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري جهان تبديل شده است. Aenasius bambawalei Hayat يك انگل‌واره داخلي است كه پوره هاي سن سوم P. solenopsisرا انگلي مي كند. در اين پژوهش واكنش تابعي اين پارازيتوئيد تحت تأثير دوز زيركشنده سموم اسپيروتترامات و كلرپايرفوس روي پورههاي سن سوم شپشك آردآلود پنبه در دماي 1 ± 27 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ± 65 درصد و دوره روشنايي به تاريكي 10 :14 ساعت بررسي شد. تراكم هاي استفاده‌شده پورهاي سن سوم شپشك آردآلود 2، 4، 8، 16، 32 و 64 عدد بود. نتايج رگرسيون لجستيك نشان داد كه واكنش تابعي در هرسه تيمار شاهد، اسپيروتترامات و كلرپايرفوس از نوع دوم بود. نرخ جستجوگري (a) زنبور در تيمارهاي شاهد، اسپيروتترامات وكلرپايرفوس به‌ترتيب 0/2609، 0/1107 و 0/0556بار در ساعت محاسبه شد، كه اين نرخ در تيمارهاي اسپيروتترامات و كلرپايروفوس به ترتيب 57% و 78 %كمتر از شاهد بود. زمان دستيابي (Th) در تيمارهاي شاهد، اسپيروتترامات و كلرپايرفوس به ترتيب 5/018، 6/335 و 9/390 ساعت محاسبه شد. در تيمارهاي اسپيروتترامات و كلرپايروفوس زمان دستيابي به‌ترتيب حدود 26 % و 87 % بيشتر از تيمار شاهد بود. نرخ دستيابي نيز در تيمارهاي شاهد، اسپيروتترامات و كلرپايرفوس به ترتيب 4/63، 3/28 و 2/55 پوره ميزبان تعيين شد كه در تيمارهاي اسپيروتترامات و كلرپايرفوس 31 % و 45 % كمتر از شاهد بود. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه حشرهكشهاي اسپيروتترامات و كلرپايرفوس حتي در دوزهاي كم داراي تأثير منفي روي رفتار واكنش تابعي زنبور بوده و مي‌توانند باعث اختلال در كنترل بيولوژيك شوند.
چكيده لاتين :
Phenacoccus solenopsis Tinsley is a polyphagous pest that has become a serious threat to agriculture in the
tropical and subtropical regions of the world since the beginning of the twentieth century. Aenasius bambawalei
Hayat is an endoparasitoid that parasitizes third instar nymphs of P. solenopsis. In this study, sublethal effects of
spirotetramat and chlorpyrifos were investigated on the functional response of the parasitoid on the nymphs of P.
solenopsis at 27± 1 ° C, 65± 5% RH, and a photoperiod of 14: 10 (L: D). The densities of 2, 4, 8, 16, 32, and 64
third instar nymphs of P. solenopsis were used in the experiments. The results of logistic regression showed type
II functional response in all three treatments including control, spirotetramat, and chlorpyrifos. The search rate
(a) of the wasp in control, spirotetramate, and chlorpyrifos treatments were calculated to be 0.2609, 0.1107, and
0.0556 h–1, respectively, which in spirotetramat, and chlorpyrifos were 57% and 78% less than control. Handling
time (Th) in control, spirotetramat, and chlorpyrifos treatments were calculated to be 0.0187, 6.3352, and 9.3903
h, respectively. In spirotetramate and chlorpyrifos treatments, handling times were about 26% and 87% more
than control. The handling rates of control, spirotetramate, and chlorpyrifos were 4.63, 3.28, and 2.55 host
nymphs, respectively; which in spirotetramate and chlorpyrifos it was 31% and 45% less than in control. The
results of this study showed that the insecticides of spirotetramate and chlorpyrifos had a negative effect on the
functional response behavior of the parasitoid even at low doses and thus could disturb the biological control.
