بررسي تنوع ريختي جويبارماهي سفيدرود Oxynoemacheilus bergianus (Derzhavin, 1934) در حوضه هاي درياچه نمك و درياي خزر با استفاده از روش ريخت سنجي سنتي

Morphological variation of Oxynoemacheilus bergianus (Derzhavin, 1934) from the Namak Lake and Caspian Sea basins using traditional morphometric method

در اين تحقيق تنوع ريختي جويبارماهي سفيدرود (Oxynoemacheilus bergianus) در رودخانه هاي مختلف حوضه هاي درياچه نمك و درياي خزر با استفاده از روش ريخت سنجي سنتي انجام گرديد. بدين منظور تعداد 76 قطعه سگ ماهي جويباري از 8 رودخانه مختلف حوضه درياي خزر و درياچه نمك صيد و پس از تثبيت در محلول بافري 4 درصد و انتقال به آزمايشگاه، تعداد 31 ويژگي ريختي اندازه گيري شد. داده هاي ريخت سنجي پس از استاندارد سازي با استفاده ازآناليزهاي چند متغيره از جمله تجزيه به مولفه هاي اصلي (PCA) و تجزيه همبستگي كانوني براساس ارزش P حاصل از آزمون مانوا (MANOVA/CVA) و تحليل خوشه اي (CA) مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج تفاوت معني داري در 24 صفت بين جمعيت هاي مورد مطالعه نشان داد (P < 0.05). مهمترين صفات جداكننده در تفكيك جمعيت ها مربوط به صفات ارتفاع باله مخرجي و فاصله بين باله شكمي-مخرجي بود. تجزيه همبستگي كانوني توانست جمعيت هاي مورد مطالعه را به خوبي از يكديگر تفكيك كند، همچنين نتايج تحليل خوشه اي دو جمعيت قره سو و سفيدرود را دريك خوشه و جدا از ساير جمعيت ها قرار داد. كه احتمالا تفاوت هاي مشاهده شده مربوط به انعطاف پذيري ريختي در پاسخ به تغييرات شرايط محيطي مي باشد.

In this study, the morphological variation of Oxynoemacheilus bergianus was studied in the different rivers of the Namak Lake and Caspian Sea basins using traditional morphometric method. For this purpose, a total of 76 specimens were collected from eight river systems and after fixation into 4% buffered formalin, transfered to the laboratory, a total of 31 morphological characteristics were measured using digital calipers. After standardization, the morphometric data were analyzed using multivariate analysis including principal component analysis (PCA), canonical variate analysis with p-value obtained from MANOVA (MANOVA/CVA) and cluster analysis (CA). The results showed significant differences in 24 traits between the studied populations (P<0.05), which anal fin depth and the ventral-anal fin distances were main discriminative ones. CVA analysis was able to separate the studied populations. Also, CA placed the Gharesu and Sefid populations in a clade and separate from other populations. The observed differences may be related to phenotype plasticity in response to environmental conditions.