بررسي تاثير غلظت هاي تحت حاد نانو ذرات اكسيد مس بر بافت آبشش و برخي از فاكتور هاي خون شناسي ماهي كلمه (Rutilus rutilus)

Effect of sub-acute copper oxide nano-particles on gill tissue and some haematological indices of Caspian Roach (Rutilus rutilus caspicus)

همزمان با گسترش روزافزون فناوري نانو، نگراني هاي بسياري در مورد خطرات احتمالي نانو مواد براي سلامتي انسان، محيط زيست اكوسيستم هاي آبي به وجود آمده است. دو فاكتور مهم در سميت اين قبيل مواد، تركيب شيميايي و اندازه بسيار كوچك آنها است. همچنين از شاخص هاي مهم و قابل اطمينان در بررسي وضعيت سلامتي و كنترل زيستي آبزيان بخش بافت شناسي و پارامترهاي خون مي باشد. از اينرو در تحقيق حاضر به بررسي اثرات غلظت هاي تحت حاد نانو ذرات اكسيد مس بر بافت آبشش و برخي فاكتورهاي خوني ماهي كلمه (Rutilus rutilus) پرداخته شد. اين آزمايش در 3 تيمار و يك گروه شاهد كه هر تيمار شامل3 تكرار و هر تكرار شامل7 قطعه ماهي بود در طي 42 روز در غلظت هاي مختلف (10 ،40 ،80ppm) بروي بچه ماهياني به وزن تقريبي 2±42 گرم انجام گرفت. نتايج اين آزمايش نشان داد كه بافت آبشش داراي عوارضي از قبيل هيپرپلازي، اتصال تيغه هاي ثانويه ي مجاور،كوتاه شدن لاملها، تورم سلول هاي سنگفرشي، آنوريسم لاملايي بود، همچنين ميزان گلبول هاي قرمز با افزايش غلظت نانواكسيد مس كاهش معني دار داشت. گلبول هاي قرمز از 0/004±2/11 در گروه شاهد به 0/005±1/98 در تيمار آخر، ميزان هماتوكريت از 0/011±1/37 به 0/001±1/34 و هموگلوبين از 0/1±7/8 به 1/32±6/9 داراي كاهش معني دار هستند. ميزان هماتوكريت خون كاهش يافت كه اين كاهش بين گروه شاهد با ساير تيمار ها معني دار بود. از نتايج بدست آمده چنين مي توان استنباط كرد كه نانو ذرات مس حتي در غلظت هاي تحت حاد باعث بروز آسيب هاي در سطح بافت ها بخصوص بافت آبشش ،و ايجاد تغييراتي در سطح فاكتورهاي خوني ماهي ميشوند، كه اين تغييرات ميتواند به دليل اثرات مخرب اين نوع نانو ذره بر اندام هاي خون ساز مانند كبد و كليه باشد. بنابراين نتيجه گيري قطعي در اين خصوص نيازمند تحقيقات بيشتر و وسيع تر بر روي همين گونه وگونه هاي ديگر است.

There is a rising concern about the potential risks of nanomaterials to human health, the environment, and aquatic ecosystems. The chemical composition and small size of the nanomaterials are the most important factors in the toxicity of these materials. Histological study of gill and investigation of hematological parameters are important for monitoring the health condition in aquatic animals. Therefore, the effects of subacute concentrations of copper oxide nanoparticles were examined on some hematological parameters of Caspian Roach (Rutilus rutilus) in this study. The experiment was performed at 15 liters aquariums in three experimental groups including 10, 40, 80 ppm copper oxide nanoparticles and the control group for 42 days. Each treatment included three replicates consisting of seven juvenile carp with an approximate weight of 42± 2 gr. The results of this experiment showed that copper oxide nanoparticles caused hyperplasia, lamellar fusion, epithelial hypertrophy, lamellar aneurism, and reduce secondary lamellae length. Besides, red blood cells (RBC) was significantly decreased with the increase in the concentration of copper oxide nanoparticle (P<0.05). RBC had a significant reduction from 2.11±0.004 to 1.98±0.005 at the end of treatment. Hematocrit and hemoglobin reduced from 1.37±0.011 to 1.34±0.001 and 7.8±0.01 to 6.9±1.32, respectively (P<0.05). A significant reduction was recorded in hematocrit among the control groups and other treatments (P<0.05). it can be concluded that the sub-acute particles may cause damage to the surface of tissues, especially gill tissue, and changes in the level of blood factors in fish, which can be due to the destructive effects of nanoparticle type on hematopoietic organs such as the liver and kidney. Therefore, a definite conclusion requires more and more extensive research on the same species and other species.