مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تعيين روابط طولي و وزني در جمعيت هاي مختلف مولدين نر و ماده قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) عاري از بيماري خاص(SPF) به منظور انتخاب اصلح

چكيده فارسي :

تحقيق حاضر با هدف مقايسه روابط طولي و وزني مولدين، نر و ماده قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) عاري از بيماريخاص (SPF)در راستاي انتخاب مولدين نر و ماده اصلح، به منظور عمليات تلاقي گري، بين جمعيت هاي مختلف، در مركز تحقيقات شيلاتي ماهيان سردآبي- تنكابن، انجام گرديد عمليات اجرايي پروژه مشتمل بر جمع آوري پيش مولدين از طريق انتخاب مراكز تكثير و پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان (براساس تاييد سازمان شيلات ايران سازمان و سازمان دامپزشكي كل كشور) در سطح استان هاي آذربايجان غربي، مازندران، كهگيلويه و بويراحمد و انتقال آن ها به مركز فوق الذكر انجام شد. در مجموع، جمعيت هاي پيش مولدين قزل آلاي رنگين كمان (در قالب هفت تيمار و سه تكرار به ازاي هر تيمار) از طريق هفت مزرعه در سطح استان هاي فوق الذكر جمع آوري و با تراكم 10 كيلوگرم بر مترمربع در حوضچه هاي بتوني با رعايت اصول امنيت زيستي (Biosecurity) در سالن پرورش مركز تحقيقات ماهيان سردآبي ذخيره سازي شدند. پيش مولدين جهت رديابي صفت اقتصادي رشد علامت گذاري شده و در حين دوره پرورش عمليات زيست سنجي در مقاطع مختلف رشد به منظور سنجش ضرايب زيستي و محاسبه رابطه طول و وزن، پيش مولدين انجام شد. ميزان غذادهي پيش مولدين سه ساله به ميزان 3-2 درصد وزن ماهيان و در سه نوبت در روز انجام شد. درخصوص تغذيه پيش مولدين جمعيت هاي مختلف از غذاي Skretting با پروتئين 40 تا 45 درصد استفاده شد در طول دوره پرورش كليه پارامترهاي فيزيكي و شيميايي آب به منظور كنترل شرايط بهينه رشد مورد پايش و ارزيابي مستمر قرار گرفت هم چنين تعويض آب بين 6-4 دفعه در شبانه روز به منظور حفظ كيفيت فيزيكي و شيميايي آب صورت پذيرفت. از آن جايي كه پيش مولدين نر و ماده در شرايط يكسان محيطي قرار داشتند. لهذا ميزان واريانس محيطي ناشي از تغييرات شرايط محيطي و هم چنين واريانس اثرات متقابل (Interaction) بين ژنتيك ومحيط به صفر نزول نمود. بديهي است در اين حالت، تفاوت هاي عملكردي رشد در بين جمعيت هاي مختلف ناشي از عمكرد واريانس ژنتيكي قلمداد مي گردد. بررسي معادلات رشد حاكي از آن بوده كه بالاترين ميانگين ضريب b در جنس نر در مزرعه آقاي معروفي به ميزان 3/15 به دست آمده كه نشان دهنده ايزومتريك بودن رشد جمعيت مذكور است. بالاترين ضريب b در جنس ماده در مزرعه آقاي سرشار به ميزان ميانگين 3/2 به دست آمد. ايجاد يكنواختي در اندازه ماهيان در اثر انتخاب باعت كم شدن هتروزيگوسيتي مي شود. اغلب برداشت ماهيان هم اندازه در انتهاي دوره پرورش سودمند بوده و در نتيجه مي توان ماهيان پرورشي را در بازه زماني كوتاهي به بازار عرضه شوند ميزان ضريب همبستگي طول و وزن در جنس‌هاي نر به دست آمده است. بالاترين ميانگين ضريب همبستگي R2 در جنس نر در مزرعه آقاي معروفي به ميزان ميانگين 0/87 مشاهده شد و مزارع سرشار با ميانگين هاي 0/86، قرباني 0/84، فخاري 0/84 و كهگيلويه 0/82 در مرتبه ‌هاي بعدي قرار گرفت. براساس داده هاي مذكور انتخاب والدين براي توليد ماهي قز لآلاي رنگين كمان عاري از بيماري خاص انجام شد تا از اين طريق انتخاب بهترين مولدين سالم و شناسنامه دار براي ايجاد عمليات تلاقي گري ميسر گردد.