توانمندي اقتصادي- اجتماعي زنان روستايي و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: اعضاي صندوق‌هاي اعتبارات خرد زنان روستايي استان زنجان)

Social - Economic Empowerment of Rural Women and Effective Factors on It (Case Study: Members of Rural Women's Microfinance Funds in the Zanjan Province)

در دنياي كنوني نيل به اهداف توسعه بدون استفاده از ذخاير نيمي از جمعيت جامعه يعني زنان امري غيرممكن است. توانمندسازي اقتصادي-اجتماعي زنان يك پيش نياز براي توسعه پايدار و رشد اقتصادي به شمار مي­آيد، بنابراين هدف از اين پژوهش كه در سال 1398 اجرا گرديد، شناسايي تبيين‌كننده­هاي توانمندي اقتصادي-اجتماعي زنان روستايي و عوامل مؤثر بر آن در استان زنجان بود. ديدگاه كلي حاكم بر پژوهش با توجه به ماهيت و نوع پژوهش ديدگاه كمّي است. جامعه آماري پژوهش شامل اعضاي صندوق‌هاي اعتباري خرد زنان روستايي در استان زنجان بودند (636=N) كه 154 نفر از آنان با استفاده از فرمول كوكران و با روش نمونه­گيري تصادفي طبقه­­اي به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلي جمع‌آوري اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته بود كه روايي صوري آن توسط اساتيد صاحب نظر و پايايي آن از طريق ضريب آلفاي كرونباخ مورد تأييد قرار گرفت و مقدار آن براي بخش‌هاي مختلف پرسشنامه بين 86/0 و 96/0 بدست آمد. نتايج حاصل از تحليل عاملي اكتشافي نشان داد پنج نشانگر؛ مشاركت در فعاليت‌هاي درآمدزا، توانمندي فردي و فكري در امور اقتصادي و مالي، مشاركت در تصميم­هاي اقتصادي خانوار، همياري و حمايت در مورد مسائل اقتصادي و كنترل بر هزينه ­كرد منابع مالي در مجموع توانستند 44/68 درصد از كل واريانس نشانگرهاي توانمندي اقتصادي زنان روستايي را تبيين كنند. همچنين، طبق نتايج تحليل عاملي اكتشافي، مهم­ترين مؤلفه‌هاي مؤثر بر توانمندي اقتصادي زنان روستايي در استان زنجان در پنج عامل تعامل با محيط اجتماعي، توانمندي ذهني و مالي، آموزش و ارتباطات اجتماعي، مشاركت خانگي و اقتصادي و آزادي و اختيار عمل خلاصه شدند. اين عوامل در مجموع توانستند 59/40 درصد از واريانس كل را تبيين نمايند. در نتيجه زنان روستايي بايد در معرض و بستر مناسب اجتماعي قرار بگيرند و جامعه با مشاركت اقتصادي آنها همراه باشد تا زمينه هاي اقتصادي و اجتماعي لازم براي توانمندي زنان روستايي فراهم گردد.

The purpose of this research was to identify the determinates factors of economic empowerment and effective factors on it of rural women in Zanjan province. The statistical population of the study consisted of all members of rural women's microfinance funds in the province of Znjan (N=636) that 154 of them were selected according to Cochran formula. This research was a survey and a researcher-made questionnaire was used to data collection. Reliability of the questionnaire by calculating Cranach's alpha (α= 0.96 & 0.86) and Validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. The results of ranking the determinants of economic empowerment of rural women by exploratory factor analysis showed, participation in income generation activities, individual and intellectual ability in economic and financial affairs, participation in household economic decisions, assistance and support on economic issues and cost control over funds were able to explain 68.44% of the total variance. Also, according to the results of exploratory factor analysis the most important explanations for the economic empowerment of rural women in Zanjan province submitted in 5 factors included: Interact with the social environment, mental and financial empowerment, education and social communication, home and economic partnership and freedom and authority to act. These factors were able to explain 40.59% of the total variance.