پديد آورندگان :
محمدزاده، علي دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه مديريت دولتي , پورعزت، علي اصغر دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه مديريت دولتي , رضايان قيه باشي، احد دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه مديريت دولتي , پيران نژاد، علي دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه مديريت دولتي
كليدواژه :
مشاركت شهروندي , تصويرپردازي , سناريوپردازي , مديريت شهري , آينده‌پژوهي
چكيده فارسي :
بيان مسئله: تصويرپردازي از آينده، روشي مرسوم و شناخته شده با هدف ساخت آينده مطلوب يا جلوگيري از بروز آينده‌اي نامطلوب است. ابزاري خلاقانه براي سياستگذاري يا تغيير در رويه‌هاي خط مشي‌گذاري است. تصويرپردازي از آينده، به خطمشيگذاران و مجريان اين امكان را ميدهد تا در روندهاي سيستم فعلي، تجديدنظر كنند و با اصلاح و تقويت آن، ضمن جلوگيري از انحرافهاي احتمالي، مسير پيشرفت و تعالي را هموارتر نمايند. تصويرپردازي از مشاركت شهروندي در مديريت شهري مي‌تواند به مديران در فهم بهتر آينده و اصلاح و بازبيني سياست‌ها و برنامه‌هاي فعلي با هدف ساخت آينده مطلوب ياري رساند. سناريوي تدوام وضع موجود، همواره يكي از تصاوير محتملي است كه پيش‌روي سياستگذاران و تصميم‌گيران وجود دارد. ترسيم اين تصوير و اصلاح فرايندها با تكيه بر اين تصوير، ابزار سودمند و ارزشمندي براي توانمندسازي مديران و برنامه‌ريزان شهري است.
هدف: پژوهش حاضر با فرض سناريوي تدوام وضع موجود در ده سال آينده، نماي مشاركت شهروندي را در آن سالها در قالب سناريوي محتمل، تصويرپردازي ميكند و متناسب با اين تصوير تلاش ميكند تا خطمشيها و سياست‌هاي ناسازگار با اين تصوير را اصلاح كند.
روش: از رويكرد كلي سناريوپردازي (مدل 8 مرحله‌اي شوارتز)براي استخراج سناريوها استفاده شده است. هدف از شناسايي سناريوها رسيدن به پيشران‌هايي است كه مختصات وضع موجود را ترسيم مي‌كنند. اين پيشران‌ها در تصويرپردازي از سناريوي وضع موجود كاربرد دارند. پس از شناسايي پيشران‌ها و ترسيم محورهاي سناريوي وضع موجود، از روش تصويرپردازي (تركيب خلاقيت و تحليل روندها و اقدامات) براي ترسيم روابط علت و معلولي در نشان دادن تدوام وضع موجود استفاده شده است. شيوه گردآوري داده در اين پژوهش كيفي است. از مصاحبه به سبك الگوي گلولهبرفي براي بررسي مؤلفه‌ها و پيشران‌ها استفاده شده است. همچنين از قضاوت خبرگان در قالب پنل خبرگي و تيم پژوهش براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شده است.
يافته‌ها: بخشي از يافته‌هاي اين پژوهش مستند به مقاله‌اي است كه مؤلفه‌هاي مورد نياز براي اين پژوهش در آنجا توسط تيم پژوهش استخراج شده است؛ بر اين اساس با فرض آن مؤلفه‌ها، پس از شناسايي پيشران‌هاي داراي عدم قطعيت بحراني به كمك خبره‌ها در فرايند دلفي (نمره اهميت و عدم قطعيت)، 5 پيشران با عدم قطعيت بالا شناسايي شد كه پس از حذف ناسازگاري‌ها در نهايت چهار سناريو بدست آمد كه عبارتند از: دموكراسي مبتذل، شهر مديرمحور، مديريت نمايشي و شهر آرماني. از بين اين چهار سناريو، «سناريوي دموكراسي مبتذل» منطبق با شرايط فعلي تشخيص داده شد كه توصيف كننده وضع موجود است. تصويرپردازي از اين سناريو بيانگر آن است كه در 10 سال آينده شهرداري تهران با چالشهاي زيادي روبرو خواهد شد كه از آن جمله ميتوان به: بحران مالي، افزايش فاصله مردم از حكومت، چالشهاي مديريتي، آسيب‌هاي ساختاري و بحران مشروعيت در مشاركت، اشاره كرد.
نتيجه گيري: براي غلبه بر چالشهاي آينده، لازم است امروز، اقداماتي از سوي شهرداري تهران انجام شود و در حوزه مشاركت شهروندي راهبردهايي اتخاذ گردد و در برخي از خطمشيها بازنگري انجام پذيرد. در بخش نتيجه‌گيري با تأكيد بر تصوير تدوام وضع موجود، الزامات تغيير در خطمشيها و رويكردهاي فعلي به تفصيل، استخراج و مورد بحث قرار گرفته است.
تازه هاي تحقيق
شهرنشيني، روز به روز در حال گسترش است و اداره شهرها، جز با مشاركت شهروندان ميسر نيست. طبق شواهد، مقوله مشاركت شهروندي در تهران از وضعيت مناسبي برخوردار نيست. امتداد وضع موجود، چالشهاي مديريت شهري را بهصورت تصاعدي افزايش خواهد داد. تصويرپردازي از مشاركت شهروندي در ده سال آينده، ذينفعان مشاركت شهروندي، بهويژه دستاندركاران را نسبت به اين مقوله حساستر مينمايد.
كليدواژه‌ها
چكيده لاتين :
Background: Imaging the future is a common and well-known method aimed creating the desired future or preventing the occurrence of undesirable futures. Imaging is a creative tool for policy making or policy change. Imaging of the future allows policymakers and executives to reconsider current system trends and, by revising and reinforcing them, to prevent possible deviations and pave the way for progress and excellence. Imaginary of citizen participation in the urban management will enable managers to conceive the future, revise and review the current policies and plans to make the desired future. The current situation scenario has been a possible images for policy and decision-makers. Imaginary of this perspective as well as revision of the processes could act as a valuable, useful tool for managers and urban planners. According to the evidence of citizen participation in Tehran, this issue has not the desired condition and city managers do not have a clear image of the future in mind.
Objectives: The present study, assuming the current situation in the next ten years, depicts the view of citizen participation in the form of a possible scenario, and try to revise incompatible strategies and policies.
Methodology: For this purpose, using interviews, the factors affecting citizen participation were counted and by referring to experts, the drivers of non-citizen participation and their importance and uncertainty were identified. By considering the drivers with critical uncertainty, possible images of the future. Citizen participation in the city of Tehran was drawn and illustrated.
Results: With five drivers identified and maintaining inconsistencies, four scenarios were finally introduced: vulgar democracy, manager-centered city, dramatic management, and ideal city. Realization of the first scenario (vulgar democracy), which is an extension of the current situation in the field of citizen participation, Tehran Municipality faces many challenges, including the financial crisis, increasing people's distance from the government, managerial challenges and ... named. Therefore, these challenges have been tried to be presented through imagery with the aim of reviewing current policies.
Conclusion: To overcome the challenges of the future, it is necessary, today, to take action by the Municipality of Tehran and to adopt strategies in the field of citizen participation and to review some of the policies. In the conclusion section, with emphasis on the picture of the continuity of the current situation, the requirements for change in current policies and approaches have been extracted and discussed.
