مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارزيابي اثرات كارگاه‌هاي پرورش ماهي بر كيفيت آب رودخانه‌هاي هراز و تجن

چكيده فارسي :

ايجاد كارگاه ‌هاي تكثير و پرورش ماهيان سردابي بر روي رودخانه ‌هاي هراز و تجن به عنوان بزرگ ‌ترين و پرآب ‌ترين رودخانه ‌هاي استان مازندران بدون هيچ ‌‌گونه مطالعه‌اي در مورد فواصل مناسب بين كارگاه ‌ها و هم چنين امكان پالايش آب خروجي قبل از ورود به مسير رودخانه صورت مي‌گيرد. در مطالعه حاضر، ارزيابي اثرات مزارع آبزي‌پروري بر كيفيت آب رودخانه ‌هاي هراز و تجن با بررسي تاثير كمي و كيفي پساب اين مزارع بر خصوصيات فيزيكوشيميايي آب رودخانه ‌ها صورت گرفت. بدين منظور 9 ايــستگاه در رودخانه هراز و 5 ايستگاه در رودخانه تجن انتخاب و نمونه ‌برداري شدند. نمونه ‌برداري قبل از ورودي آب هر مزرعه و بعد از آن در دو ايـستگاه، يك ايستگاه در فاصله 100-50 متري و يك ايستگاه در فاصله 2-1/5 كيلومتري، انجام شد. نتايج نشان داد كه اين رودخانه‌ ها در حال حاضر توان خودپالايي آلاينده ‌هاي ناشي از كارگاه‌ هاي پرورش ماهي را دارند ولي با توجه به سياست كشور مبني بر افزايش تعداد كارگاه ‌هاي پرورش ماهيان سردابي و هم چنين به خاطر عدم كنترل آلاينده‌‌ هاي وارده به اين رودخانه‌ ها، در فاصله زماني نه‌ چندان طولاني، آلودگي اين رودخانه ‌ها از معضلات جدي خواهد بود. فواصل مزارع پرورش ماهي ايجاد شده در رودخانه هراز مبناي علمي نداشته و بررسي حاضـر نشان مي ‌دهد كه خودپالايي آن در فاصله 1/5-2 كيلومتري بعد از مزرعه نسبتاً قابل توجه مي‌ باشد. بنابراين رعايت اين فاصله بين مزارع پرورش ماهي درحفظ سلامتي اكوسيستم رودخانه مؤثر مي ‌باشد. با توجه به اين كه پساب كليه مزارع به طور مستقيم وارد اكوسيستم رودخانه مي‌ گردند، لذا بهتـر است كليه اين واحدها از سيستم ‌هاي تصفيه پساب استفاده نمايند.