پديد آورندگان :
اصغري، شيرين دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات، تهران , گلفام، ارسلان دانشگاه تربيت مدرس، تهران - گروه زبان شناسي , فرازنده پور، فائزه دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات، تهران - گروه زبان هاي خارجي (زبان شناسي)
كليدواژه :
زبان شناسي شناختي , استعاره مفهومي , تحليل انتقادي استعاره , ايدئولوژي فمينيستي , ادبيات داستاني
چكيده فارسي :
پيوند زبان و ادبيات در انتقال ايدئولوژي‌ها از حوزه‌هاي جذاب و كاربردي در زبانشناسي معاصر است؛ ازآنجاكه علاوه بر زبان، شيوۀ تفكر ما نيز استعاري است، با بررسي استعاره‌هاي يك متن مي‌توان به تفكر غالب در يك گفتمان دست‌يافت. ادبيات داستاني، داستان شخصيت‌ها و موقعيت‌هايي را روايت مي‌كند كه با تجربه‌ها و تفكرات و مشاهدات انساني ارتباط دارد و خواننده را در كنار لذت بردن به تفكر دربارۀ محتواي داستان و ايدئولوژي نويسنده وا‌مي‌دارد؛ بنابراين بررسي تفكر غالب در گفتمان به دليل تعامل بين مخاطب و جامعه اهميت دارد. در اين پژوهش با بررسي استعاره‌هاي مفهومي حوزۀ مقصد زن، تأثير ايدئولوژي فمينيستي ارزيابي شد. داده‌هاي كمي اين پژوهش، كه به روش توصيفي- تحليلي انجام شد، شامل 136 استعارۀ مفهومي با حوزۀ مقصد زن بود كه از بين آثار 6 نويسندۀ زن و مرد (در دهه هشتاد شمسي) نمونه‌گيري و ارزيابي شد. براساس نتايج، 17حوزۀ مبدأ شامل حيوان، گياه، غذا، ظرف، مبارزه، مذهب، شئ، تجارت، شغل، چاه، آب، آتش، نور، ابزار، رويداد، كوه و معدن براي مفهوم‌سازي زن به‌كاررفته است و استعاره‌هاي معدودي تحت تأثير تفكر فمينيستي است؛ اگرچه مي‌توان رگه‌هايي از تغيير نگرش كليشه‌اي به زن را در آثار داستاني مشاهده كرد اما ايدئولوژي غالب همچنان نگاه سنتي است.
چكيده لاتين :
The link between language and literature in transferring ideologies is an attractive and practical field in contemporary linguistics. Since, in addition to the language, our way of thinking is metaphorical, one can achieve the dominant thinking in a discourse by examining the metaphors of a text. The study of prevailing thoughts in fiction is important because of the interaction between the audience and the community. In this research, the effect of feminist ideology was evaluated through the analysis of conceptual metaphors. The quantitative data of this research, which were examined through a descriptive-analytic method have consisted of 136 conceptual metaphors with the female target domain, selected and evaluated from the works of six male and female authors (of the eighties(AH)). The results indicated that 17 source domains including animal, plant, food, dish, struggle, religion, object, trade, occupation, well, water, fire, light, instrument, event, mountain and the mine is used to conceptualize the female. A few metaphors have been influenced by feminist thinking in the discourse of the story, and the feminist ideology of dominant thinking is not considered in this decade, although the stereotypical attitude toward women has been somehow changed in these fictional works, the dominant ideology still looks traditional.
