تحليل ميزان آشنايي و كاربرد واژگان گويش كرماني در دو گروه سني و جنسيتي از گويشوران بومي

Analyzing the Degree of Familiarity and Usage of Kermani Dialect Words by Two Age and Gender Groups of Native Speakers

گردآوري و حفظ گويش ها امري ضروري است كه متأسفانه با بي توجهي و سهل انگاري، شاهد نابودي گويش ها در مناطق زيادي از ايران هستيم. پژوهش حاضر مطالعه اي در حوزۀ زبان شناسي اجتماعي است كه در آن ميزان «آشنايي» و «كاربرد» واژگان گويش كرماني در دو گروه سني و جنسيتي از گويشوران بومي شامل دانش آموزان 18 ساله و افراد 40 تا 50 ساله بررسي شده است. اين پژوهش از نوع توصيفي - تحليلي و پرسشنامه اي است كه با روش خوداظهاري پر شده اند. دادههاي پرسشنامه ، 50 واژه از كلمات موجود در گويش كرماني هستند. در اين تحقيق تأثير مؤلفه هايي همچون سن، جنسيت و ميزان تحصيلات والدين در ميزان «آشنايي» و «كاربرد» واژگان گويش كرماني بررسي شده اند. پس از تجزيه و تحليل داده ها مشاهده شد كه تفاوت معنيداري در ميزان «آشنايي» و «كاربرد» واژگان بين دانش آموزان 18 ساله و افراد 40 تا 50 ساله وجود دارد؛ از سوي ديگر، جنسيت بر ميزان «آشنايي» با واژگان در دانش آموزان 18 ساله تأثير نداشت؛ اما بر «كاربرد» واژگان در بين آنها اثر معنادار داشت. در افراد 40 تا 50 ساله جنسيت بر «آشنايي» و «كاربرد» واژگان اثر نداشت. رابطۀ بين تحصيلات والدين و «آشنايي» با واژگان معنادار بود؛ اما تنها ميزان تحصيلات مادران بر «كاربرد» واژگان گويشي توسط جوانان تأثير معنادار داشت.

Gathering and preserving dialects is essential; however, unfortunately, with carelessness and negligence, we are witnessing the destruction of dialects in many parts of Iran. The present sociolinguistic research examined the degree of “familiarity” and “us age” of Kermani dialect words in two different age groups of native speakers including students of 18 and adults of 40-50 years old. The study was a descriptiveanalytical and self-assessment questionnairebased research. The questionnaire data were 50 words in the Kermani dialect. The effect of variables such as age, gender and parents' level of education on the degree of “familiarity” and “usage” of Kermani words were measured. The results showed that there was a significant difference between the two groups in the familiarity and usage of native words. On the other hand, gender did not have a significant effect on the familiarity of words by 18 years old students, whereas its effect was significant on the usage of words. In the other group, the effect of gender was not statistically significant on the familiarity and usage of words. Parents' level of education had significant effect on the familiarity of words; however, only mothers’ level of education had significant effect on the usage of words by the youth.