كليدواژه :
تشيع , اسلام , دموكراسي , صلح حقوق بشر
چكيده فارسي :
دموكراسي واژهاي است كه بسيار مورد استفاده و سوءاستفاده قرار گرفته است. به‌عنوان ساختار احتمالي سازمان سياسي، مفاهيم دموكراتيك در كشورهاي اسلامي بسيار مورد بحث و بررسي است. دموكراسي در معناي غربي با «دموكراتيزه كردن» خاورميانه همراه شده است كه در واقع جنگ و اشكال مختلف سلطه خارجي را به مناطق مهم اين منطقه حساس وارد كرده است. بااين‌حال، تاكنون ساختارهاي دموكراتيك در كشورهاي مسلمان يك استثنا بوده است. به دليل تحولات تاريخي در طول قرون گذشته، به نظر ميرسد براي دموكراسي در فرهنگ خاورميانه، پشتوانه نظري وجود ندارد. اين تعجب‌آور است؛ زيرا اسلام از آغاز، الگوي شورا (مشورت) را ارائه داده است كه ميتواند و بايد براي خدمت به حاكميت مدرن توسعه يابد. به‌ويژه، تشيع مي تواند از طريق تفاسير و توضيحاتي كه براي شكل‌گيري و اجراي دموكراسي اسلامي مناسب است، پشتوانه ديني ارائه دهد. در نامه امام علي(ع) به مالك اشتر، طرح كلي و زيبايي ازآنچه امروز «حكمراني خوب» ناميده ميشود، مي‌يابيم. افزون بر اين، تشيع امامت مهدي(ع) را به‌عنوان يك قاعده عادلانه فرض ميكند. در غياب امام زمان مردم سالاري اسلامي بايد با مشاركت كامل مسلمانان اجرا شود، اما چگونه مي توان يك كشور مسلمان مدرن را به‌صورت دموكراتيك سازمان‌دهي كرد؟ افزون بر دولت و كارگر و مجلس يا پارلماني كه بر اساس انتخابات تشكيل شده باشد، تخصص علماي ديني نيز لازم است؛ علماي دانشمندي كه توانايي اجتهاد داشته باشند تا بتوانند پاسخگوي نيازهاي زندگي امروز و در پي آن، تغييرات اجتماعي مداوم باشند. در يك حكومت اسلامي، دوره انتظار حضرت مهدي(ع) نيازمند مشاركت فعال مردم است؛ زيرا تا آمادگي گسترده‌اي براي حمايت از هدف خير وجود نداشته باشد، ايشان ظهور نمي‌كنند. اين مشاركت يكي از حقوق اساسي بشر و همچنين وظيفه زن و مرد است. بنابراين، هر فردي بايد اين فرصت را داشته باشد كه آگاهي اخلاقي، ديني و فرهنگي و آگاهي اجتماعي و سياسي خود را از طريق آموزش و خودآموزي توسعه دهد تا شهروندان در چهارچوب اسلام، مسئوليت‌هاي اجتماعي و دموكراتيك خود را انجام دهند.
چكيده لاتين :
Democracy is a much used and abused word. As a possible structure of political
organization, democratic concepts are very much under debate in Muslim countries.
Democracy in a western sense has become associated with a forceful “democratization”
of the Middle East, which in effect has brought war and various forms of foreign
domination to crucial areas of this sensitive region. However, up to now democratic
structures are an exception in Muslim countries. Due to historical developments during
the past centuries, there seems to be a lack of theoretical backing for democracy in the
culture of the Middle East. This is surprising, because Islam, from its beginning, has
offered the model of shura (consultation), which can and should be developed to serve
modern governance.
Especially Shi'ism can offer a theological backing through interpretations and
explanations conducive to the formation and implementation of an Islamic democracy.
In Imam Ali's (a.s.) letter to Malik al-Ashtar, we find a beautiful outline of what today
is called “good governance”. Moreover, Shi'ism postulates the Imamate of the Mahdi
(a.s.) as a just rule to-come. In the absence of the Imam-e zaman, an Islamic democracy
should prevail with full participation of Muslims. But how is it possible to organize a
modern Muslim country democratically? In addition to a working government and a
majlis or parliament formed on the basis of elections, the expertise of religious scholars
is needed – scholars who are capable of Ijtihad, so that they can find answers to the
needs of present-day life in the wake of ongoing social change.
In an Islamic polity, the period of awaiting al-Mahdi al-muntazar requires active
participation of the people, since unless there is widespread readiness to support the good cause, the Mahdi will not appear. This participation is a basic human right and
also a duty of men and women. For this purpose, every individual should have the
opportunity to develop his/her moral, religious and cultural consciousness and the social
and political awareness through education and self-education, so that citizens may fulfil
their social and democratic responsibilities within the framework of Islam.
