راهبردهاي توسعه صادرات صنايع هاي تك ايران با استفاده از تحليل اهميت ـ عملكرد

Export development strategies of IRAN s high-tech industries using Importance performance analysis(IPA)

بررسي‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد كه با توجه به پتانسيل‌هاي توليدي صنايع هايتك، صادرات اين گروه محصولات، متناسب با ظرفيت‌هاي اقتصادي ايران نيست. اين در حالي است كه يكي از اهداف صادراتي كشور در اسناد بالا دستي، توسعه صادرات كالاهاي با فناوري بالا و رهايي از صادرات مواد خام و اوليه است. بر اين اساس، هدف اين مقاله شناخت موانع توسعه صادرات صنايع هايتك و ارزيابي عملكرد آنها و سپس تعيين اولويت آنها در كشور مي‌باشد. در اين مقاله به منظور شناخت موانع و اهميت آنها، از نظرات خبرگان در حوزه صنايع هايتك بهره گرفته شد و سپس با بكارگيري تحليل مضمون، شش عامل (مانع) اصلي و بيست عامل فرعي مهم در اين حوزه شناسايي و دسته بندي شد. سپس به منظور ارزيابي تاثير موانع بر توسعه صادرات، با توجه به پيشينه پژوهش براي هر عامل فرعي، شاخص‌هاي مناسب تعيين، و اين شاخص‌ها در قالب پرسشنامه‌اي دو بعدي متشكل از اهميت و عملكرد هر يك از آنها تدوين و در اختيار 260 شركت دانش بنيان صادراتي قرار گرفت. تحليل داده‌ها در بخش كيفي با نرم افزار MAXQDA و در بخش كمي با نرم افزار SMART PLS انجام شده است. نتايج حاكي از تاثير مثبت و معنادار عوامل شناسايي شده بر توسعه صادرات صنايع هايتك مي‌باشد. سرانجام شكاف بين وضع موجود و مطلوب موانع توسعه صادرات در صنعت هايتك با استفاده از ماتريس اهميت ـ عملكرد، تحليل و راهبردهايي براي بهبود وضعيت توسعه صادرات در ايران ارائه گرديد.

Research studies show that considering the production potentials of high-tech industries, the export of this group of products is not proportional to the economic capacities of Iran.. This is while, one of the export objectives of the country in upstream documents is to export high-tech goods and get rid of exporting raw materials. Accordingly, this paper aims at identifying the barriers to the development of high-tech industries and assessing their performance, and then, determining their priority in Iran.
In this paper the opinions of experts the area of high-tech industries were used to identify the barriers and their importance. Using theme analysis, six main factors (barriers) and twenty important sub-factors in this area were then identified and classified. After that, in order to assess the effect of barriers on the export development, the proper indicators were determined for each sub-factor based on the research literature, and these indicators were formulated in the form of a two-dimensional questionnaire composed of the importance and performance of each of them and were provided to 260 knowledge-based export companies. The collected data were analyzed using MAXQDA and SMART PLS software in the qualitative and quantitative sections, respectively. Finally, the gap between the status quo and the desired status and the barriers to the export development in the high-tech industries were analyzed using the importance-performance matrix, and some solutions were suggested to improve the export development status in Iran.