كليدواژه :
برنامه ريزي , سكونتگاه انساني , سواحل استان هرمزگان , فرآيند تحليل شبكه اي , مدل SWOT
چكيده فارسي :
توجه به سواحل به عنوان اصلي‌ترين سكونتگاه براي انسان درگذر زمان و برنامه‌ريزي به‌منظور توسعه مطلوب اين سكونتگاه‌ها در مناطق ساحلي اساس دستيابي به توسعه پايدار در اين مناطق مي‌باشد. بدين سبب در پژوهش حاضر ارزيابي توسعه سكونتگاه‌هاي انساني به‌عنوان يكي از كاربري‌هاي توسعه‌اي با هدف ارائه برنامه راهبردي توسعه مطلوب اين كاربري در سواحل استان هرمزگان در سال‌هاي 98-1397 با استفاده از مدل تلفيقي SWOT-ANP در راستاي مديريت يكپارچه مناطق ساحلي به انجام رسيده است. در اين پژوهش ضمن شناسايي توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي بالقوه اين استان، به طور خاص سكونتگاه‌هاي انساني آن موردبررسي قرارگرفته است. بدين منظور در ابتدا عوامل داخلي و خارجي راهبردي محيط تحت بررسي شناسايي شد. سپس به‌منظور ارزيابي و اولويت‌بندي اين عوامل و تدوين راهبردهاي پيشنهادي از فرآيند تحليل شبكه‌اي (ANP) و نرم‌افزار Super decision در ماتريس SWOT استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه با ارزيابي‌هاي به‌عمل‌آمده راهبردهاي جلوگيري از تغيير كاربري غيراصولي اراضي از طريق تدوين و اجراي برنامه مديريت يكپارچه مناطق ساحلي، ايجاد و تقويت نهاد مرتبط با توسعه مطلوب سكونتگاه انساني و برنامه‌ريزي صحيح براي حل مشكلات سكونتگاه‌هاي موجود، استفاده از توان مشاركتي مردم در مراحل برنامه‌ريزي، مديريت شهري و فرهنگ‌سازي متناسب با جامعه محلي، تأمين امنيت اقامت و به رسميت شناختن حق سكونت براي ايجاد حس مالكيت جهت بهسازي منازل مسكوني در سواحل استان كه جزو راهبردهاي (ST) مي‌باشند با امتياز 0/358 به‌عنوان بهترين راهبردها و تدوين برنامه‌هاي جامع محيط زيست سواحل استان و مديريت يكپارچه محيط زيست شهري، بهبود كالبدي وضعيت سكونتگاه‌ها با ارائه تسهيلات بلندمدت و ارتقاء كيفيت سكونتگاه‌ها، اعمال سياست‌هاي تمركززدايي و جلوگيري از رشد بي‌رويه سكونتگاه‌ها در مركز استان، اجراي طرح جامع مديريت استان براي بهبود كيفيت رفاه اجتماعي عمومي در راستاي توسعه پايدار كه جزو راهبردهاي (SO) مي‌باشند با امتياز 0/292 در اولويت بعدي راهبردهاي توسعه مطلوب سكونتگاه انساني در سواحل استان قرار گرفتند.
چكيده لاتين :
Coastal zone historically considered as main place for human settlements, in order to achieve sustainable development, suitable planning is required for these area. In present study, the development of human settlements was evaluated as one of the development uses with the aim of providing a strategic plan for the appropriate development and usage of these areas using integrated model SWOT-ANP in coastal zone of Hormozgan province in 2018-2019 conforming to the integrated management of coastal areas. In current study, the potential and capability of Hormozgan province was recognized particularly human settlements. Therefore, we first identified the internal (strengths and weaknesses points) and external factors (opportunities and threats) of the studied condition. Afterward, the analytic network process (ANP) and super decision software in the SWOT matrix were used in order to evaluate and prioritize of these factors, as well as, compilation and develop the proposed strategies. The results of assessment revealed that the strategies to prevent unprincipled change the land usage through the codification and implementation of an integrated coastal management program, establishing and institutional strengthening related to the appropriate development of human settlements, suitable planning to cope the existing settlement problems, municipal management and planning as well as appropriate culture extension to the local community using the collective wisdom and participatory of the people, ensuring residence security, the residence right recognition to inspire the ownership sense for homes stabilization in the coastal of the province, which are components of the (ST) strategies with a 0.358 score was the best strategies and compilation of comprehensive plans for the environmental coasts of province and integrated management of the urban environment, physical improvement of the settlements by providing long-term loan and elevating the settlements quality, implement decentralization policies and prevent the excessive growth of settlements in the center of the province, implementation of a comprehensive plan for the province management to improve the quality of public social welfare in line with the sustainable development, which are part of SO strategies. Also, SO strategies with a score of 0.292 were the next priority strategies for the desirable development of human settlements at the coasts of Hormozgan province.
