تاثير نور، غلظت ساكارز و موقعيت فلس جفتي بر ريزازديادي گياه آماريليس (Hippeastrum×johnsonii)

Effect of light condition, sucrose concentration and position of twin scale on maternal bulb on the propagation of twin scale explants of amaryllis (Hippeastrum × johnsonii) under in vitro condition

آماريليس يكي از گياهان سوخدار زينتي است كه تكثير آن به صورت تجاري به كندي صورت مي گيرد. كاربرد تكنيك هاي كشت بافت مي تواند راهكاري مناسب جهت افزايش ضريب تكثير اين گياه زينتي باشد. اين پژوهش در قالب دو آزمايش جداگانه انجام شد. در آزمايش اول اثر شرايط نوري و موقعيت فلس جفتي در سوخ مادري بر ميزان باززايي فلس هاي جفتي آماريليس مورد ارزيابي قرار گرفت. در آزمايش دوم اثر غلظت هاي مختلف ساكارز (30، 60 و 90 گرم در ليتر) و اثر موقعيت فلس جفتي در سوخ مادري بررسي شد. از محيط كشت MS حاوي 0/5 ميلي گرم در ليتر تنظيم كننده رشد BA به همراه 0/1 ميلي گرم در ليتر تنظيم كننده رشد NAA استفاده شد. آزمايش ها به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با پنج تكرار انجام شد. نتايج نشان داد در شرايط 16 ساعت روشنايي در مقايسه با شرايط تاريكي، تعداد سوخك بيشتري توليد گرديد. همچنين از لحاظ قطر سوخك باززايي شده، شرايط روشنايي نسبت به شرايط تاريكي برتري داشت. يافته هاي پژوهش حاضر برتري فلس هاي جفتي لايه هاي خارجي سوخ را در مقايسه با لايه هاي داخلي نشان داد. سوخك هاي باززاشده از فلس هاي جفتي گروه يك قطورتر بودند و وزن خشك بيشتري را به خود اختصاص دادند. كاربرد ساكارز با غلظت 60 گرم در ليتر، منجر به توليد سوخك هايي با بيشترين ميزان وزن خشك گرديد. با افزايش غلظت ساكارز از 60 به 90 گرم در ليتر، قطر سوخك باززاشده به طور معني داري كاهش يافت. به طوركلي كاربرد محيط كشت حاوي 60 گرم در ليتر ساكارز، فلس هاي جفتي گروه يك و شرايط 16 ساعت روشنايي جهت افزايش ضريب تكثير آماريليس توصيه مي گردد.

Amaryllis is one of the ornamental bulbous plants that its proliferation is commercially slow. Application of tissue culture techniques can be a suitable way to increase the propagation rate of this ornamental plant. This study was conducted in two separate experiments. In the first experiment, the effect of light condition and position of twin scales in the mother bulb was evaluated on the regeneration of Amaryllis twin scales. In the second experiment, the effects of different concentrations of sucrose (30, 60 and 90 g/l) and the position of twin scales in the mother bulb investigated. MS medium containing 0.5 mg/l BA+0.1 mg/l NAA was used. Experiments were carried out in a factorial arrangement with five replications in a completely randomized design. Results showed that 16-hour light condition lead to production of more bulblets than dark condition. In terms of bulblet diameter, the brightness conditions were superior to the dark condition. The findings of this study showed the superiority of the outermost twin scales compared to innermost twin scales. Bulblets regenerated from twin scale group 1 were thicker than the other treatments and their dry weight was also higher. Application of sucrose at a concentration of 60 g /l to the culture medium resulted in the production of bulblets with the highest dry weight. By increasing the concentration of sucrose from 60 to 90 g/ l, there was a significant decrease in the regenerated bulblet diameter. Generally, application of medium containing 60 g/l sucrose, twin scales group 1 and 16-hour light conditions is recommended to increase the multiplication rate of Amaryllis.