گروه بندي برخي ژنوتيپ هاي سريش (Eremurus spp.) ايران با استفاده از صفات ريختي

Classification of some Eremurus spp. genotypes in Iran using morphological characters

ايران با داشتن هفت گونه، سه زيرگونه و يك گونه هيبريد، سومين مركز پراكنش جنس سريش مي باشد. به منظور بررسي تنوع ژنتيكي درون و بين گونه اي، 87 ژنوتيپ Eremurus متعلق به شش گونه شامل E. inderiensis، E. presicus، E. luteus، E. olgea، E. spectabilis و E. stenophyllus جمع آوري شده از نه استان از لحاظ صفات كمي و كيفي ريخت شناسي مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه به مولفه هاي اصلي نشان داد پنج مولفه، 96 درصد از تغييرات كل واريانس را توجيه مي نمايند. طول خوشه، ساقه و ارتفاع گياه، رنگ گل، تعداد برگ و شكل ميوه از اجزاي تشكيل دهنده مولفه هاي اصلي بودند. تجزيه خوشه اي، ژنوتيپ ها را به شش گروه در سطح گونه اي تقسيم نمود.جمعيت هاي درون هر گروه از مناطق مختلف جغرافيايي بودند كه بيانگر اين است كه ارتباطي بين الگوي كلاستر بر اساس صفات ريختي و توزيع جغرافيايي ژنوتيپ ها وجود نداشت. نتايج تجزيه همبستگي نشان داد بين اكثر صفات كمي اندازه گيري شده همبستگي مثبت وجود داشت. به طوركلي، نتايج اين تحقيق نشان داد ژنوتيپ هاي سريش از نظر صفات مورد مطالعه از تنوع بالايي برخوردار هستند. بر اساس نتايج حاصل از داده هاي ريختي، گونه هاي E. olgea و E. stenophyllus پتانسيل به نژادي جهت توليد گل شاخه بريده و گونه هاي E. inderiensis، E. luteus، E. presicusفرصت به نژادي جهت به كارگيري در باغهاي صخره اي و فضاي سبز را دارا مي باشند.

Iran is the third distribution center of the genus Eremurus with seven species, three subspecies and one hybrid. In order to study inter and intra specific genetic variation, 87 genotypes representing six species including E. inderiensis, E. olgae, E. persicus, E. stenophyllus, E. luteus and E. spectabilis collected from nine provinces were evaluated in terms of quantitative and qualitative morphological traits. Factors analysis showed that five components accounted 96% of total variances. Inflorescence, shoot and plant height, flower color, leaf number and fruit shape were constituted as main factors. Cluster analysis divided genotypes into six clusters at species level. The populations within each group were geographically different, indicating that there was no relationship between cluster pattern based on morphological traits and geographic distribution of the specimens. Calculating correlation coefficients using morphological data showed that there were positive correlations among most of the quantitative traits. Generally, the results showed that Eremurus genotypes have a high genetic diversity in regard to the studied traits. Based on morphological results, E. olgae and E. stenophyllus have breeding potential for cut flower, while E. inderiensis, E. persicus and E. luteus are suitable species for rock gardens and landscape design applications.