تعيين غلظت 7Be موجود در هواي تهران توسط نمونه‌بردار هواي حجم بالا و اندازه‌گيري با آشكارساز ژرمانيوم فوق خالص

Determination of 7Be concentration in Tehran city using high volume air sampler and HPGe detector

در اين تحقيق نمونه‌هاي هوا توسط نمونه‌بردار اسنووايت با آهنگ شار هواي بين 300 مترمكعب بر ساعت تا 900 مترمكعب بر ساعت به‌مدت حدود 24 ساعت براي هر نمونه جمع‌آوري شد. اين نمونه‌ها در بازه زماني 5/2 ماهه (آبان‌ ماه 1398 تا دي ماه 1398) گرفته شد و پس از واپاشي راديونوكلئيدهاي كوتاه‌عمر و آماده‌سازي به شكل ديسك، با طيف‌نگاري گاما با استفاده از دو آشكارساز ژرمانيوم فوق خالص با بازدهي نسبي حدود 40 و 70 درصد مورد ارزيابي قرار گرفت. نمونه استاندارد فيلتر هواي حجيم با روشي جديد و ابتكاري ساخته شد كه راديونوكلئيدها در آن به‌صورت متقارن پخش شده و منحني كاليبراسيون بازدهي براي دو آشكارساز به‌دست آمد. در روش معرفي‌ شده براي ساخت نمونه استاندارد، مشكل عدم تقارن و همگني پخش راديونوكلئيدها در نمونه استاندارد فيلتر هواي حجيم برطرف شده است. در نمونه‌هاي جمع‌آوري شده، راديونوكلئيد 7Be مورد ارزيابي قرار گرفت. ميانگين غلظت 7Be مقدار 46/0 ± 80/3 ميلي‌بكرل ‌بر‌ مترمكعب بوده است.

In this research, air samples were collected at an air flow rate of 300 m3/h to 900 m3/h. These samples were collected during more than two months (Nov 2019-Jan 2020). After the decay of short-lived radionuclides, the samples were formed as a disc to prepare for measurement. Then, these discs were evaluated by two HPGe detectors with relative efficiencies of 40% and 70%. A prototype of a standard high volume air filter was proposed and constructed by a novel method, which provides a symmetric distribution of radionuclides and efficiency calibration curve was obtained for two HPGe detectors. This standard filter was solved the problem of the asymmetry and inhomogeneous distribution of radionuclides in standard air samples. 7Be concentrations were assessed in the collected samples. The average concentration of 7Be was measured as 3.80±0.46 mBq/m3.