نقش بحران بانكي در اثرگذاري تنوع درآمدي بر سودآوري صنعت‌ بانكداري در ايران

The role of banking crisis in the effect of income diversity on profitability of banking industry in Iran

اقتصاد ايران طي سه دهه اخير با فراز و نشيب­هاي فراواني در حوزه­هاي كلان اقتصادي از جمله در صنعت بانكداري روبه رو بوده است. ارزيابي شرايط حاكم بر صنعت بانكداري ايران گوياي آن است كه اقتصاد ايران بحران بانكي را تجربه كرده است، اگر چه به علت دولتي بودن بانك­ها و حمايت­هاي مالي بانك مركزي عملاً به بروز بحران آشكار منجر نشده است. هدف اصلي مطالعه حاضر بررسي نقش بحران بانكي در اثرگذاري تنوع درآمدي بر سودآوري صنعت­ بانكداري ايران با استفاده از روش اقتصاد سنجي پانل (EGLS) مي‌باشد. بدين منظور 8 بانك پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه آماري پژوهش طي سال­­هاي 1394ـ1384 مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج نشان مي­دهد، افزايش در سهم درآمدهاي غير بهره­اي در زماني كه بحران بانكي وجود دارد، اثر منفي و معناداري بر بازدهي حقوق صاحبان سهام دارد. اين در حالي است كه بين نسبت تسهيلات اعطايي به دارايي بانك و بازدهي حقوق صاحبان سهام در شرايط بحران بانكي، ارتباط مثبت و معناداري وجود دارد، اين بدان معناست كه در دوره­هاي بحران بانكي، بهتر است بانك­ها بجاي متنوع كردن فعاليت­ها و سرمايه­گذاري­هاي خود، به كسب درآمدهاي بهره­اي بپردازند. همچنين نتايج نشان مي­دهد كه متغيرهاي شاخص كفايت سرمايه و كارائي در شرايط بحران بانكي بر بازدهي حقوق صاحبان سهام تاثير مثبت و معناداري دارند، اما درجه تمركز بانكي (لرنر) در شرايط بحران بانكي تاثير منفي و معناداري بر بازدهي حقوق صاحبان سهام دارد. كليدواژه‌ها

In the last three decades, the Iranian economy has faced many vicissitudes in macroeconomic areas such as the banking industry. Analysis of the dominant condition of Iran’s banking system indicates that although it has not practically resulted in an explicit crisis due to the state-owned banks and the central bank's financial support, the Iranian economy has experienced a banking crisis. The main objective of the current study is to examine the role of banking crisis in the effect of Income diversity on Profitability of banking industry using panel econometric method) EGLS .(For this purpose, 8 accepted banks in the Tehran Stock Exchange were evaluated as a research statistical population during 2005-2015. The results show that an increase in the share of Non-interest income in the time of banking crisis has a significant negative effect on return on equity. However, there is a significant positive relationship between the ratio of lending facilities to bank assets and return on equity during times of banking crisis. This means that in times of banking crisis, generating interest income is more efficient for the banks than diversifying their activities and investments. The results also suggest that variables of capital adequacy and efficiency in times of banking crisis have significant positive effect on return on equity, but on the other hand, the degree of bank concentration (Lerner) in times of banking crisis has significant negative effect on return on equity.