عنوان مقاله :
ساختار تكتونيكي بادبزن شكل رَوُشك در جنوب شرق قاين: منشأ و اهميت تكتونيكي
عنوان به زبان ديگر :
Ravoshk fan-shaped structure in the southeast of Qayen: origin and tectonic implication
پديد آورندگان :
رجحاني، عماد دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم پايه - گروه زمين شناسي , قائمي، فرزين دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم پايه - گروه زمين شناسي , باقري، ساسان دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه زمين شناسي - دانشكده علوم پايه
كليدواژه :
پهنه جوش خورده سيستان , قوس ساختاري , كرنش مماسي , بلوك لوت
چكيده فارسي :
واحد توربيدايتي كرتاسه بالايي-پالئوسن كمپلكس رتوك در نزديكي مرز شمالي پهنه جوشخورده سيستان با بلوك لوت در شرق ايران، ساختماني قوس شكل با تحدب به سمت NW ميسازد. اين قوس در 20 كيلومتري جنوب شرق شهر قاين قرار دارد كه ما به آن «ساختار بادبزن شكل رَوُشك» ميگوييم. اجزاء آن عبارتند از: گسلهاي رانده در شمال غرب و غرب، كه تابع راستاي عمومي قوس مي باشند؛ و گسلهاي امتدادلغز راستبر در شمال و چپبر در جنوب. همچنين دو گروه چينهاي موازي با ديواره خارجي قوس كه بسته و سيلندري ميباشند، و چينهاي شعاعي كه زاويه تندي با ديواره قوس ميسازند، اغلب مخروطي شكل بوده و با روند و تمايل محور به سمت NW شكل بادبزني به ساختار روشك دادهاند. اين چينها حاكي از كوتاهشدگي در هسته قوس روشك ميباشند؛ در حاليكه بخش خارجي قوس با گسلهاي مزدوج نرمال (ناشي از كشش تكتونيكي) مشخص ميشود. چينخوردگي موازي محصول مهاجرت تكتونيكي واحد توربيدايتي كرتاسه فوقاني-پالئوسن به سمت SE بر روي يك سطح راندگي با شيب به سمت NW است كه بتدريج با خمش قوس حول محور قائم در پالئوژن با چينهاي مخروطي جايگزين ميشوند. قوس روشك اثر يك چين مخروطي با تمايل به سمت NW ميباشد، كه در نماي نقشه مشابه مقطع عرضي چينهاي بادبزني ديده ميشود. منشأ اين چين خوردگي احتمالاً مرتبط با نوعي كمانش بزرگ مقياس در مرز دو پهنه زمينساختي فوقالذكر ميباشد.
واحد توربيدايتي كرتاسه بالايي-پالئوسن كمپلكس رتوك در نزديكي مرز شمالي پهنه جوشخورده سيستان با بلوك لوت در شرق ايران، ساختماني قوس شكل با تحدب به سمت NW ميسازد. اين قوس در 20 كيلومتري جنوب شرق شهر قاين قرار دارد كه ما به آن «ساختار بادبزن شكل رَوُشك» ميگوييم. اجزاء آن عبارتند از: گسلهاي رانده در شمال غرب و غرب، كه تابع راستاي عمومي قوس مي باشند؛ و گسلهاي امتدادلغز راستبر در شمال و چپبر در جنوب. همچنين دو گروه چينهاي موازي با ديواره خارجي قوس كه بسته و سيلندري ميباشند، و چينهاي شعاعي كه زاويه تندي با ديواره قوس ميسازند، اغلب مخروطي شكل بوده و با روند و تمايل محور به سمت NW شكل بادبزني به ساختار روشك دادهاند. اين چينها حاكي از كوتاهشدگي در هسته قوس روشك ميباشند؛ در حاليكه بخش خارجي قوس با گسلهاي مزدوج نرمال (ناشي از كشش تكتونيكي) مشخص ميشود. چينخوردگي موازي محصول مهاجرت تكتونيكي واحد توربيدايتي كرتاسه فوقاني-پالئوسن به سمت SE بر روي يك سطح راندگي با شيب به سمت NW است كه بتدريج با خمش قوس حول محور قائم در پالئوژن با چينهاي مخروطي جايگزين ميشوند. قوس روشك اثر يك چين مخروطي با تمايل به سمت NW ميباشد، كه در نماي نقشه مشابه مقطع عرضي چينهاي بادبزني ديده ميشود. منشأ اين چين خوردگي احتمالاً مرتبط با نوعي كمانش بزرگ مقياس در مرز دو پهنه زمينساختي فوقالذكر ميباشد.
چكيده لاتين :
Near the northern boundary of the Sistan Suture Zone to the Lut block, the Upper Cretaceous-Paleocene turbiditic unit of the Ratuk complex constructs a curved-shape structure, with an NW–trending convexity. This curved structure is located 20 kilometers to Qayen, we call it the "Ravoshk fan-shaped structure". This structure contains different structures: thrust faults in the north and north-west, following the general outer-arc strike of the Ravoshk structure; and the dextral strike-slip fault in the north and the sinistral strike-slip fault in the southeast of structure. Generally, two groups of folds gave a fan-shaped appearance to the Ravoshk structure. The first group contains close, cylindrical fold parallel to the outer-arc, while the second group composed of radial folds, which are approximately conical and have an NW-trending vertex. This later group reveals that a shortening event happened at the core of the structure. However, the outer part of the fan is remarked by conjugate normal faults, related to a tangential longitudinal strain. Parallel folds are formed as a result of the perpendicular-layer shortening and displacement of the upper Cretaceous-Paleocene turbiditic unit on an NW-dipping thrust surface. This followed by a vertical axis curving caused by layer-parallel shortening during the late Paleogene when the conical folding developed. Ravoshk structure is the trace of an NW-plunged, large conical fold which in map view is similar to the cross-section of a fan-shaped fold. The origin of this folding is probably related to a large-scale buckling at the boundary of the two mentioned tectonic terranes.