مقايسه توسعه اجتماعي در برنامه هاي پنجگانه عمراني و توسعه در قبل و بعد از انقلاب اسلامي ايران

Comparison of Social Development in the Five Development plans Before and After the Islamic Revolution of Iran

مقدمه توسعه فرايندي چندبعدي است كه شامل جنبه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي مي شود. برنامه ريزيهايي كه تا كنون پياده شده اند، عمدتا كانون توجه خود را رشد اقتصادي و توسعه صنعتي قرارداده و عوامل اجتماعي و فرهنگي رشد را تا حد زيادي مورد بي توجهي و غفلت قرار داده اند. در اين پژوهش توسعه اجتماعي مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. روش در پژوهش حاضر از تحليل محتواي كمي استفاده شده است. توسعه اجتماعي با شاخصهاي رفاه گرايانه و شاخصهاي انسان گرايانه مورد بررسي قرار گرفته است. جامعه آماري پژوهش، قوانين پنج برنامه عمراني قبل از انقلاب 1356-1327 و قوانين پنج برنامه توسعه جمهوري اسلامي ايران بعد از انقلاب اسلامي 1394-1368 بودند. به دليل آن كه جامعه آماري تحقيق، تمامي قوانين برنامه هاي عمراني و توسعه، بود لذا نمونه گيري در تحقيق وجود ندارد. يافته ها: در قوانين توسعه قبل و بعد انقلاب اسلامي، در بعد توسعه اجتماعي، تاكيد بر شاخصهاي رفاه گرايانه توسعه اجتماعي بوده است و شاخص انسان گرايانه توسعه اجتماعي در هر دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامي مورد كم توجهي زيادي قرار گرفته است به شكلي كه به برخي از شاخصهاي انسان گرايانه توسعه (تكثر سياسي و اجتماعي، برابري حقوق) هيچ توجهي نشده است. بحث: چه در برنامه هاي قبل و چه در برنامه هاي بعد از انقلاب اسلامي، هر برنامه نسبت به برنامه قبل از رشد و توجه بيشتري به شاخصهاي توسعه برخورداري بوده است. ولي آنچه مشخص است اينكه از منظر برنامه ريزان توسعه در ايران، توسعه اجتماعي به معناي پرداختن به يك بعد آن، و آن هم شاخصهاي قابل رويت و مادي است در صورتي كه توجه نكردن به شاخص هاي انساني خود يكي از عوامل بازدارنده توسعه است.

Introduction Development is a multidimensional process that contains economic, social, cultural, and political aspects. Programs that have been implemented so far, have largely focused on economic growth and industrial development, and greatly neglected the social and cultural factors of growth. In this research, social development has been analyzed. Method Quantitative content analysis was implemented in this study. Social development has been examined by two indicators of welfare and humanitarian. The statistical population is the laws of the five development programs before the 1327-1356 (1979-1948) revolution and the laws of the five development plans after the 1368-1394 (1989-2015) Islamic Revolution. Since the materials of the research comprise all the laws of civic and developmental plans, there is no sampling in the research. Findings In the development laws before and after the Islamic Revolution, in the context of social development, the welfare indicators and humanitarian index of social development have been emphasized in each period. Before and after the Islamic Revolution, much attention has been paid to some of the humanitarian indicators of development that have received no attention (political and social Proliferation, equality of rights). Discussion In both of the pre and post-revolutionary plans, each plan had a greater emphasis on development indicators than the pre-growth plan. But what is clear is the fact that from the perspective of development planners in Iran, social development means addressing one of its dimensions, that is, visible and material indicators, while not paying attention to the human characteristics is one of the disincentives factors of development.