پديد آورندگان :
عباسي، سارا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست , حسيني، محسن دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده منابع‌طبيعي - گروه جنگلداري , خراساني، نعمت اله دانشگاه تهران - دانشكده منابع طبيعي - گروه محيط زيست , كرباسي، عبدالرضا دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست - گروه محيط زيست
كليدواژه :
فلزات , مرفولوژي برگ , چنار , تهران
چكيده فارسي :
زمينه و هدف
مطالعه سازگاري هاي برگ درختان در مواجهه با آلاينده هاي هوا شاخص خوبي براي عملكرد گياه در محيط هاي آلوده است. در مطالعه حاضر اثر آلاينده هاي فلزي بر تغيير صفات مرفولوژيكي برگ چنار (Platanus orientalis) در دو ناحيه چيتگر و ميدان آزادي در تهران بررسي شد.
روش بررسي
دو ناحيه براي نمونه برداري انتخاب شد. ناحيه يك از محيط كم ترافيك (از فضاي داخلي پارك چيتگر) و محيط پرترافيك (ميدان آزادي) بود. در هر ناحيه پنج پايه درختي سالم و فاقد بيماري از گونه چنار (Platanus orientalis) در كم ترين فاصله از خيابان به صورت تصادفي انتخاب شد. برگ هاي كاملا سالم از خارجيترين قسمت تاج پوشش هر درخت از سمت خيابان، در نيمه دوم شهريورماه جمع آوري شد. براي اطمينان از باز بودن روزنه ها، برگ ها در ساعت 10 الي 11صبح جمع آوري شد. برگ ها در نايلون هاي لفافه دار در مخزن يخ با حداقل تماس دست قرار داده شد و در كوتاه ترين زمان به آزمايشگاه منتقل شد. صفات مرفولوژيكي برگ و روزنه چنار اندازه گيري شد. غظت فلزات نيز اندازه گيري شد.
يافته ها
آلايندگي سرب، جيوه، آهن، مس، كروم، كبالت، كادميوم و نيكل نسبت به ديگر فلزات بيشتر و سميت اين فلزات در آزادي بيشتر از چيتگر بود. در حضور آلاينده هاي فلزي طول، عرض، مساحت، وزن تر و خشك و محتوي آب نسبي برگ كاهش و دندانه در واحد سطح، توزيع رگبرگ در سطح پهنك و مساحت ويژه برگ افزايش داشت. با افزايش مس، مساحت برگ كاهش يافته و علايم كلروز بروز مي كند، تجمع فلزات كادميوم و سرب و نيكل باعث كاهش اندازه بافت مزوفيل و اندازه سلول هاي اپيدرمي شد. وزن تر و خشك برگ چنار در آزادي نسبت به چيتگر كاهش يافت. كاهش وزن خشك از عوارض سميت كادميوم است. طول و عرض روزنه، سايز روزنه كاهش و تراكم روزنه افزايش يافت. مقاومت روزنه اي، تراكم روزنه، سايز روزنه در سطح فوقاني برگ افزايش داشت.
بحث و نتيجه گيري
چنار با كاهش سطح تماس با آلاينده و تغير در سايز و تراكم روزنه تبادلات گازي با محيط را تنظيم مي نمايد. بروز اين سازگاري هاي مرفولوژيكي سبب افزايش پايداري چنار نسبت به تنش آلاينده هاي هوا مي شود.
چكيده لاتين :
Background and Objective: The study of the response and adaptation of the trees' leaves exposed to air pollutants is a good indicator of plant yield in contaminated environments. In this study, the effect of metal contaminants on changing the morphological traits of platanus orientalis leaves in Chitgar and Azadi Square in Tehran was investigated.
Method: Two areas were selected for sampling. Area one was a low-traffic environment (from the interior space of Chitgar Park) and a high-traffic environment (Azadi Square). In each area, five healthy and disease-free tree base of plantain type (Platanus orientalis) were randomly selected at the shortest distance from the street. Completely healthy leaves were collected from the outermost part of each tree canopy from the street side in the first half of September. The leaves were collected at 10 to 11 am. To ensure that the stomata were open. The leaves were put in wrapped nylons in an ice tank with minimal hand contact and transported to the laboratory in the shortest time. Morphological traits of plantain leaves and stomata were measured. Metal concentration was also measured.
Findings: Pb, Hg, Fe, Cu, Cr, Co, Cd, and Ni were more polluted than other metals and their toxicity in Azadi was more than Chitgar. The results of the study indicated that in the presence of heavy metal contaminants in the environment, the leaf length, width, area, fresh and dry weight, and the relative water content decreased while the dent per area unit, vein distribution per blade area, and special area of the leaf increased. As Cu increases, the leaf area decreases and the symptoms of Cholosis appear. The accumulation of cadmium, lead and nickel will reduce the size of Mesophile tissue and epidermal cells. Dry and fresh weight of platanus orientalis leaves in Azadi reduced in comparison to Chitgar. The decrease of dry weight is a complication of cadmium toxicity. Stomatal length, width, and size decreased while stomatal density increased. Stomatal strength, stomatal density, and stomatal size increased in upper leaf area.
Discussion and Conclusion: By decreasing the contact surface with the pollutant and changing the stomatal size and density, platanus orientalis adjusts gas exchanges with the environment. The occurrence of these morphological adaptations increases the stability of platanus orientalis to the air pollutants stress.
