بررسي حكم تغيير نحوه اجراي قصاص از نظر مذاهب خمسه اسلامي

Examining the Ruling to Change the Manner of Retribution from the Point of View of the Five Islamic Religions

امكان تغيير نحوه اجراي قصاص، يكي از مباحث مهم در حوزه فقه جزائي است. مواد و روش ها: در مورد تغيير روش اجراي قصاص، دو موضوع قابل طرح است؛ استيفاي قصاص با استفاده از روشها و ابزارهاي جديد و حكم استفاده از داروهاي بيحس و بيهوش كننده به هنگام اجراي قصاص. درباره به كارگيري روشها و ابزارهاي جديد در قصاص، دو ديدگاه وجود دارد كه به نظر مي‌رسد ديدگاه راجح، قول آن دسته از فقيه اني است كه مي‌گويند به‌كارگيري ابزارها و روشهاي نويني كه آسانتر از شمشير، ازهاق روح را حاصل مي‌كنند شرعاً واجب است و حكّام اسلامي بايد در جريان قصاصِ جانيان آن را به كار بگيرند. همچنين درباره جواز استفاده از داروهاي بيهوش و بيحس‌كننده به هنگام استيفاي قصاص به نظر مي‌رسد بهترين ديدگاه، اناطه جواز به‌كارگيري اين داروها به اذن و رضاي مستحقِ قصاص (اعم از ولي دم يا مجني‌عليه) است. يافته ها: اين ديدگاه همخواني بيشتري با ادلّه شرعي و روح شريعت دارد و بيش از ساير ديدگاه‌ها با مقاصد تشريع قصاص سازگار است. نتيجه گيري: نتايج اين تحقيق نشان از آن است كه اين مسأله به صورت كلّي، قابليت طرح را دارد و فقها ابعاد مختلف آن را تبيين كردهاند. نكته بسيار مهم در مورد اين مسأله آنكه مصاديق آن مستحدث هستند و تنها در عصر اخير و با تغييرات و پيشرفتهاي علمي حاصلشده طرح شده اند.

Purpose: The possibility of changing the manner of retribution is one of the important issues in the field of criminal jurisprudence. Materials and Methods: There are two issues that can be raised regarding the change of the method of retribution; Execution of retribution using new methods and tools and the order to use anesthetics and anesthetics during retribution. Regarding the use of new methods and tools in retaliation, there are two views that seem to be the preferred view, according to those jurists who say that the use of new tools and methods that make the soul easier than the sword is legally obligatory, and Islamic rulers They should use it during the retribution of criminals. Also, it seems that the best view regarding the permission to use anesthetics and anesthetics when retribution is used is to allow the use of these drugs with the permission and consent of the person deserving of retribution (whether the guardian or the victim). Findings: This view is more in line with the Shari'a arguments and the spirit of Shari'a and is more compatible with the purposes of retribution legislation than other views. Conclusion: The results of this study show that this issue can be proposed in general and jurists have explained its various dimensions. A very important point about this issue is that its examples are new and have been proposed only in the recent era and with the changes and scientific advances that have been achieved.