ارزيابي ميزان اثربخشي هوش اخلاقي بر مديريت ريسك بيمارستاني و رضايت شغلي (مورد مطالعه: بيمارستان‌هاي شهر تبريز)

The Effect of Moral Intelligence on Hospital Risk Management and Job Satisfaction (Case Study: Tabriz Hospitals)

زمينه و هدف: يكي از ابعاد تحول و رشد افراد كه از دوران كودكي تا بزرگسالي، در كنار ديگر ابعاد رشد شكل مي‌گيرد، چگونگي و ميزان رشد اخلاقي است. هوش اخلاقي توانايي تشخيص و تميز درست از نادرست است. كسي داراي هوش اخلاقي است كه از باورهاي اخلاقي راسخ و قوي و توانايي عمل‌كردن به آن‌ها برخوردار باشد، به گونه‌اي كه فرد به شيوه‌اي صحيح و محترمانه رفتار كند. لازم به ذكر است با توجه به فشارهاي معمول در بيمارستان، كاركنان عملكرد اخلاقي متفاوتي در برخورد با ديگران دارند، اما با وجود اهميت ارتباط بين هوش اخلاقي و مديريت ريسك، اين موضوع كم‌تر مورد بررسي قرار گرفته است. از اين رو هدف اين پژوهش بررسي ارزيابي ميزان اثربخشي هوش اخلاقي بر مديريت ريسك بيمارستاني و رضايت شغلي در بين كاركنان بيمارستان‌هاي شهر تبريز است. در اين راستا با داشتن هوش اخلاقي، ريسك‌هاي موجود در بيمارستان كم‌تر مي‌شود. مواد و روش‌ها: پژوهش پيش رو از نوع توصيفي ـ همبستگي و مقطعي است. جامعه آماري كليه كاركنان بيمارستان شهر تبريز كه در سال 1397 مشغول فعاليت بودند (حدود 700 نفر)، است. بنابراين با استفاده از جدول مورگان، تعداد 250 نفر از كاركنان با نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شد. براي جمع‌آوري داده‌ها از 3 پرسشنامه هوش اخلاقي بديع و همكاران (1389 ش.)، پرسشنامه رضايت شغلي اسميت كندال و هيولين (1969 م.) و پرسشنامه مديريت ريسك زابلي (1388 ش.) استفاده شد و در نهايت داده‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاري و نرم‌افزارهاي SPSS 21 و LISREL مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد بين هوش اخلاقي با مديريت ريسك بيمارستاني، بين هوش اخلاقي با رضايت شغلي، بين هوش اخلاقي با مديريت ريسك بيمارستاني با ميانجي‌گري رضايت شغلي و نهايتاً بين هوش اخلاقي با رضايت شغلي با ميانجي‌گري مديريت ريسك بيمارستاني ارتباط مثبتي وجود دارد. در واقع در سطح اطمينان 95/0 درصد، چون مقدار آماره T از 96/1 بزرگ‌تر است، لذا فرضيه معني‌دار است. مقدار عدد p-value نيز اين نتيجه‌گيري را تأييد مي‌كند، چون مقدار عدد p-value از 05/0 كم‌تر است. همچنين ضريب مسير چون از 6/0 بيشتر است، نشان مي‌دهد بين متغيرهاي دو به دو در مقاله، رابطه قوي برقرار است. بنابراين فرضيه معني‌دار بوده و بين آن‌ها ارتباط مثبت وجود دارد. ملاحظات اخلاقي: پيش از انجام اين پژوهش، تمامي مشاركت‌كنندگان برگه‌هاي رضايت آگاهانه را امضا كردند. نتيجه‌گيري: مي‌توان نتيجه گرفت كه داشتن هوش اخلاقي كاركنان در بيمارستان، موجب افزايش رضايت و مديريت ريسك كارا در بيمارستان مي‌گردد. بنابراين به منظور بهبود مديريت ريسك و رضايت، مي‌بايست به هوش اخلاقي توجه ويژه شود. كلمات كليدي:

Background and Aim: The quality of moral growth is a dimension of the individuals’ evolution that is formed from childhood until adulthood besides the other dimensions. Moral intelligence is the ability to differentiate right from wrong. A morally intelligent person has strong moral beliefs and the ability to act based on these beliefs with respectful behavior. Regarding the work stress in hospitals, the employees have different moral functions in their behavior with others. However, this issue has not been studied enough despite the importance of the relationship between moral intelligence and risk management. So, the present research aims to investigate the effect of moral intelligence on hospital risk management and job satisfaction in hospital personnel in Tabriz. It is assumed that moral intelligence can decrease hospital risks. Materials and Methods: This research is a cross-sectional descriptive correlation study. The population includes all the university personnel in Tabriz in 2018 (about 700 people). Based on Morgan’s table, 250 people were selected by random sampling. The research data were collected by three questionnaires, including the moral intelligence questionnaire (Badie et al., 2010), job satisfaction questionnaire (Kendall & Hulin, 1969), and risk management questionnaire (Zaboli, 2009). The collected data were analyzed by structural equation modeling in SPSS 21 and LISREL. Findings: The findings suggested that there is a positive relationship between moral intelligence and hospital risk management with the mediating role of job satisfaction and between moral intelligence and job satisfaction with the mediating role of hospital risk management. Since the T value is more than 1.96, the hypothesis is significant at the confidence level of 0.95. The P-value also approves this conclusion (P-value ˂ 0.05). The value of the path coefficient is more than 0.6. So, it suggests a strong pair-wise relationship between the mentioned variables. Therefore, the hypothesis is significant and there is a positive relationship between the variables. Ethical Considerations: All the participants signed the informed consent letters before starting the research. Conclusion: It is concluded that moral intelligence in hospital personnel can increase their satisfaction and promote efficient risk management in the hospital. As a result, moral intelligence should be paid attention to improve risk management and job satisfaction.