اثربخشي توان‌بخشي شناختي بر كفايت اجتماعي و اضطراب اجتماعي دانش آموزان تيزهوش

The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation on Social Adequacy and Social Anxiety of Gifted Students

پژوهش حاضر با هدف اثربخشي توانبخشي شناختي بر كفايت اجتماعي و اضطراب اجتماعي دانش آموزان تيزهوش انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر نيمه آزمايشي است و براي جمع آوري داده ها از طرح پيش آزمون-پس آزمون با گروه آزمايش و يك گروه كنترل استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش را كليه دانش آموزان پسر تيزهوش دوره اول متوسطه شهر تهران در سال تحصيلي 1400-1399 تشكيل دادند كه از بين آنها، 40 نفر به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمايش (20 نفر) و كنترل (20 نفر) گمارده شدند. گروه آزمايش 10 جلسه 60 دقيقه تحت آموزش توانبخشي شناختي قرار گرفتند و گروه كنترل در ليست انتظار ماندند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل كفايت اجتماعي (فنلر و همكاران، 1990) و اضطراب اجتماعي (كانور و همكاران، 2000) بودند كه در دو مرحله پيش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. تجزيه‌وتحليل اطلاعات به دست آمده از اجراي پرسشنامه از طريق نرم‌افزار spss-v23 در دو بخش توصيفي و استنباطي (تحليل كوواريانس و تحليل كوواريانس چندمتغيره) انجام گرفت. يافته ها: يافته ها نشان داد كه مداخله به كار رفته در اين پژوهش مي توانند به طور معناداري باعث افزايش كفايت اجتماعي و كاهش اضطراب اجتماعي در دانش آموزان تيزهوش شد. نتيجه گيري: بنابراين نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه برنامه توانبخشي شناختي مي تواند به عنوان روشي مناسب در افزايش كفايت اجتماعي و كاهش اضطراب اجتماعي دانش آموزان تيزهوش به كار رود.

Purpose: The aim of this study was to evaluate the effectiveness of cognitive rehabilitation on social adequacy and social anxiety of gifted students. Materials and Methods: The method of this research is quasi-experimental and for data collection, a pretest-posttest design with an experimental group and a control group has been used. The statistical population of the study consisted of all gifted male students in the first year of high school in Tehran in the academic year 2020-2021, from which 40 people were selected by available sampling method and in two groups of experimental (20 people) and control (20 people). ) Were assigned. The experimental group underwent 10 sessions of 60 minutes of cognitive rehabilitation training and the control group remained on the waiting list. The tools used in the present study included social adequacy (Fenler et al., 1990) and social anxiety (Connor et al., 2000) which were used in two stages of pre-test and post-test. The analysis of the data obtained from the questionnaire was performed through spss-v23 software in two descriptive and inferential sections (analysis of covariance and multivariate analysis of covariance). Findings: The results showed that the intervention used in this study could significantly increase social adequacy and reduce social anxiety in gifted students. Conclusion: Therefore, the results of the present study showed that the cognitive rehabilitation program can be used as a suitable method to increase social adequacy and reduce social anxiety in gifted students.