عنوان مقاله :
گونه‌شناسي هيئت‌هاي مذهبي معاصر در شهر يزد
پديد آورندگان :
مرشدي، ابوالفضل دانشگاه يزد - دانشكده علوم اجتماعي، يزد، ايران , حاجي زاده ميمندي، مسعود دانشگاه يزد - دانشكده علوم اجتماعي، يزد، ايران , مشعلچي، مرتضي دانشگاه يزد - دانشكده علوم اجتماعي، يزد، ايران
كليدواژه :
هيئت‌هاي عزاداري يزد , گونه‌شناسي , بازانديشي , هويت‌انديشي , مكتب‌انديشي
چكيده فارسي :
هيئت‌هاي مذهبي يكي از عناصر هويتي اساسي مذهب تشيع و يكي از «شاخص‌ترين وجه شيعهٔ زيست‌شده» محسوب مي‌شود كه با ورود جوامع شيعي به عصر جديد، دچار تغييرات زيادي شده‌اند و اين سبب ظهور گونههاي مختلف هيئتها، هم در فرم عزاداريها و هم در محتواي آن، در سالهاي اخير شده است. در اين مقاله تلاش شده است هيئت‌هاي مذهبي شهر يزد بر اساس جهت‌گيري كلي و محتواي نوحه‌هاي آن گونه‌شناسي شوند. اين مقاله در چارچوب تفسيري قرار مي‌گيرد و روش تحقيق عمدتاً مبتني بر نظريهٔ زمينه‌اي است. جمع‌آوري داده‌ها با استفاده از تجربه زيستهٔ محققان، تحليل محتواي نوحه‌هاي هيئتها و مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با 22نفر از مطّلعان كليدي هيئت‌هاي يزدي از ميان سرپرستان، شاعران، نوحه‌خوانان و فعالان هيئتها صورت گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد هيئت‌هاي يزدي را مي‌توان در سه گونهٔ «بازانديش»، «هويت‌انديش» و «مكتب‌انديش» جاي داد. ويژگي‌هاي گونهٔ بازانديش «نگاه زمانمند به واقعة عاشورا»، «تأكيد بر مفاهيم عام انساني»، «نگاه انتقادي به جوامع اسلامي معاصر» و «منتقد گفتمان نظام جمهوري اسلامي ايران» است. ويژگي گونهٔ هويت‌انديش «نگاه غيرزمانمند به واقعة عاشورا»، «نگاه سوگوارانه و تسلّي‌بخش»، «تأكيد بر هويت شيعي» و «مقيّد به مرزهاي هويت شيعي نظام جمهوري اسلامي ايران» است. ويژگي گونهٔ مكتب‌انديش «نگاه زمانمند به واقعة عاشورا»، «نگاه مكتبي به جامعه»، «تأكيد بر جنبه جهادي شيعه» و «مقيد به مرزهاي گفتماني نظام جمهوري اسلامي ايران» است.
چكيده لاتين :
No abstract
عنوان نشريه :
تحقيقات فرهنگي ايران
