ما و افغان‌ها! بازنمايي مهاجران افغانستاني در نمايشنامه‌هاي معاصر ايراني با رويكرد پسا استعماري (‌مورد‌پژوهي: گزيده‌اي از آثار محمد رحمانيان، حميد امجد و نغمه ثميني)

We and Afghans! Representation of Afghan Immigrants in Contemporary Iranian Plays with a Postcolonial Approach

انسان­ ها از وطن خود، به وطني ديگر مي ­روند و در آن­جا اقامت مي­ كنند: اين تعريفي ساده از يك موضوع پيچيده است. حضور اين افراد در كشور دوم، نوعي از ادبيات را خلق مي‌كند كه اصطلاحاً «ادبيات مهاجرت»[1] ناميده مي ­شود. اين ادبيات را يا خود مهاجران، و يا نويسندگان كشور دوم خلق كرده و چون آيينه­، جنبه­ هاي مختلف زندگي مهاجران و نوع برخورد جامعة ميزبان با آن­ ها را منعكس مي ­كنند. يكي از راه ­هايي كه مي­ توان به­خوبي نوع مواجهة جامعة مقيم با مهاجران و شيوة تحقير مهاجران توسط آن را دريافت، مراجعه به آثار هنري و ادبي آن جامعه است. حضور مهاجران افغانستاني در ايران، موجب عكس ­العمل جامعة ايراني نسبت به آن­ها شده و اين موضوع در آثار ادبي و هنري ايرانيان نمود پيدا كرده است. بررسي سه نمايشنامة: خروس (محمد رحمانيان)، بي­شير و شكر (حميد امجد) و بدون خداحافظي (نغمة ثميني) نشان مي‌دهد: اولاً، نويسندگان ايراني نسبت به حضور افغان­ ها در كشور خود توجه نشان داده‌اند و بر اساس اين حضور آثاري را خلق كرده ­اند، و ثانياً، شكل و محتواي اين آثار نشان دهندة نوع نگاه مبتني بر نظرية پسا استعماري و نيز ديد تحقيرآميز بخشي از جامعة ايراني نسبت به مهاجران افغانستاني است.

People go from one homeland to another and live there: this is a simple definition of a complex subject. The presence of these people in a second country creates a kind of literature, which is called "immigration literature". This literature was created either by the immigrants themselves or by the authors of the second country and, as a mirror, reflects the various aspects of the immigrants' lives and the way the host society treats them. One of the ways to understand the type of confrontation of a resident community and the way in which it humiliates immigrants is to refer to the art and literature of that community. The presence of Afghan immigrants in Iran has caused the reaction of the Iranian society towards them and this issue has been reflected in Iranian literary and artistic works. A review of three plays: Rooster (Mohammad Rahmanian), Without milk and sugar (Hamid Amjad) and Without Saying Goodbye (Naghmeh Samini) shows that, first, Iranian writers have paid attention to the presence of Afghans in their country and The basis of this presence is the creation of works, and secondly, the form and content of these works reflect the kind of view based on postcolonial theory and also the contemptuous view of a part of Iranian society towards Afghan immigrants.