ارزيابي و تحليل نقدهاي وارد شده بر آراء كاتوزيان در مورد استبداد ايراني، جامعه كوتاه مدت و تضاد

محمدعلي همايون كاتوزيان از پژوهشگران و صاحب نظراني است كه در ارتباط با جامعه، سياست و تاريخ در ايران قلم فرسايي كرده است و در كنار توليد آثار مهم، ديدگاه ها و نظراتي را معطوف به تاريخ ايران ارائه كرده است.در اينكه كاتوزيان، محققي ساعي و صاحب نظر به حساب مي آيد ترديدي وجود ندارد و بخاطر همين، نقدهاي فراواني بر كتاب ها و آراء ايشان وارد شده است. نقطه قوت كاتوزيان در مسئله مند كردن تاريخ، سياست و جامعه ايراني و ارائه «وجه پروبلماتيك» اين حوزه است.ايشان نظرات و ديدگاه هايي مطرح كرده كه از ديد خودش نظريه به حساب مي آيند؛مثل «نظريه استبداد ايراني»، «جامعه كوتاه مدت يا جامعه كلنگي» و «تضاد دولت و ملت» و غيره. يافته ها حكايت از اين دارد كه منتقدان كاتوزيان، ديدگاه هاي وي را، نظريه به حساب نمي آورند.برخي وي را صرفا تكرار كننده و بكار برنده نظريه ماركس، انگلس و ويتفوگل معرفي مي‌كنند.برخي هم ديدگاه وي را با كمبود مصداق همراه مي كنند.برخي هم ديدگاه كاتوزيان را محدود به حوزه سياست و دولت مي دانند كه ديگر حوزه ها را نديده است.در مجموع اينكه اشكالات روشي و محتوايي به نظرات كاتوزيان وارد كرده اند.در اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي به ارزيابي و تحليل اين نقدها پرداخته مي شود.

Mohammad Ali Homayoun Katozian is one of the researchers and experts who has written about society and politics in Iran and in addition to producing important works, it has provided views and opinions focused on the history of Iran.There is no doubt that Katozian is a diligent and expert researcher, and because of this, there has been a lot of criticism of his books and opinions. Katozian's strong point is to problematize Iranian history and society and to present it in the "problematic aspect". He expressed his views and opinions are considered as theory by himself. Like the theory of Iranian despotism, the short-term society or the old society and the conflict between the state and the nation and etc. The findings say that Katozian critics do not consider his views as a theorist. Some describe him as merely a repeater and practitioner of the theories of Marx, Engels, and Wittfogel. Some associate his view with a lack of examples. Some see Katozian's view as limited to the realm of politics and government, which he has not seen in other realms. in general, they have introduced methodological and content problems into Katozian's views. In this article, these critiques are evaluated and analyzed by descriptive-analytical method.