تحليل انتقادي نظريه فخر رازي درباره‌ تكثر ماهيات انساني

يكي از مسائل بنيادين انسان شناختي كه آثار متعدد كلامي دارد، وحدت يا تكثر ماهيت انساني است. فخررازي از‌ انديشمندان مسلماني است كه درباره‌ تكثر ماهيات نوعيه‌ انساني نظر داده و براي استدلال بر نظريه‌ خود از آيات، روايات، استقرا، و مكاشفه استفاده كرده است. بررسي ادله‌ فخر نشان مي‌دهد كه آنها صرفاً تفاوت بين انسان‌ها را نشان مي‌دهند و هيچ كدام توانايي اثبات ادعاي وي ـ كثرت ماهوي ـ را ندارد. اشكال منطقي نظريه‌ فخررازي اين است كه وي حالات و صفات انساني مانند حسد، بخل، بخشندگي و شجاعت را فصولي مي‌داند كه موجب تحقق انواع انساني مي‌شود در حالي كه اين گونه صفات ويژگي‌هاي فصولي منطقي را ندارند. همچنين نظريه‌ تكثر ماهيات انساني داراي پيامدهاي ناپذيرفتني مانند سقوط كليه‌ براهين فطري، جبرگرايي، تشكيكي بودن تكاليف، عدم امكان قانونگذاري براي جامعه و محال بودن تأسيس علوم انساني است.پژوهش حاضر با روش توصيفي، تحليلي ـ انتقادي و بر اساس يافته‌هاي كتابخانه‌اي صورت گرفته و هيچ تحقيق مستقلي در اين زمينه انجام نشده است.