ويژگي‌هاي نمونه‌اي از كتاب‌هاي درسي گروه علوم تربيتي سازمان سمت: تحليل محتواي نقدهاي متخصصان

يكي از وظايف اصلي سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه‌ها (سمت)، تصنيف، تأليف و ترجمۀ مأخذ مبنايي است؛ با اين حال مرور شواهد نشان داده است علي‌رغم گذشت بيش از سه دهه از عمر اين سازمان، يك خلأ پژوهشي جدّي در زمينة بررسي علمي آثار منتشرشدۀ آن در حوزۀ علوم تربيتي به صورت كلي (نه به صورت تك كتاب) وجود دارد. بررسي اين خلأ پژوهشي هدف مطالعۀ حاضر است. اين پژوهش به روش تحليل محتوا انجام شده و جامعۀ آماري آن تمامي كتاب‌هاي منتشرشدۀ گروه تخصصي علوم تربيتيِ «سمت» بوده است كه تا پيش از سال 1395 منتشر شده‌اند. از اين جامعه، 33 كتاب، به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در مطالعه، «فرم نقد كتب درسي دانشگاهي شوراي بررسي متون و برنامه‌هاي علوم انساني» بوده است. هر كتاب را دو عضو هيئت علمي دانشگاه‌ها و متخصص در حوزۀ مربوط، بررسي انتقادي كرده و فرم مذكور را تكميل نموده‌اند. طبق اين مطالعه، دست‌كم 70 درصد از متخصصان، نمونۀ انتخاب‌شده از كتاب‌هاي درسي گروه علوم تربيتي سازمان «سمت» را از لحاظ شاخص‌هاي اعتبار منابع، دقت در ارجاع‌دهي، رعايت امانت، بي‌طرفي علمي، رعايت قواعد نگارش، روان‌بودن، معادل‌سازي دقيق اصطلاحات، نظم منطقي در كل اثر و نيز كيفيت حروف‌نگاري، صفحه‌آرايي و صحافي خوب و دست‌كم 30 درصد از متخصصان، نمونۀ انتخاب‌شدۀ كتاب‌هاي رشتۀ علوم تربيتيِ «سمت» را از حيث شاخص‌هاي روزآمدي منابع، جامعيت محتوا و كيفيت تحليل، ضعيف ارزيابي كرده‌اند؛ اين عدد در شاخص‌هاي شكلي بيشتر بوده است. در نتيجه، پيشنهادهايي در خصوص ارتقاي كيفي آثار منتشرشده ارائه شده است.