شناسايي ويژگي‌هاي كتاب درسي دانشگاهي به‌منظور طراحي الگو با رويكردكيفي فراتركيب

ضرورت شناسايي ويژگي‌هاي كتاب درسي دانشگاهي و در دسترس نبودن معيارهاي صريح تدوين كتاب‌هاي درسي دانشگاهي سبب شد پژوهشي با هدف شناسايي ويژگي‌هاي كتاب درسي به‌منظورتدوين الگويي با رويكرد كيفي فراتركيب انجام گيرد. روش پژوهش به كارگيري از رويكرد كيفي و ابزار فراتركيب از الگوي هفت مرحله‌اي سندلوسكي و باروسو (1986) است؛ نيز صرفاً مقالاتي بررسـي شده‌اند كه در مـجلات علمـي‌ـ پژوهـشي و كنفرانـس‌‌ها بيـن‌المللي داخلـي (سال‌هاي 1380ـ1399) و خارجي (1989ـ2020) در حوزة كتاب درسي دانشگاهي نگاشته شده‌اند. جامعة مورد مطالعه ۱۵۰ منبع (مقاله، كتاب و پايان‌نامه) است كه با توجه به معيار مرتبط بودن، 56 منبع به صورت هدفمند متوالي تا رسيدن به اشباع اطلاعات انتخاب شد. براي كنترل كيفيت روش فراتركيب كيفي از مقياس شاخص كاپا و از نرم افزار Maxqda به منظور كد گذاري استفاده شد. براساس نتيجة آزمون كاپاي‌كوهن، مقدار شاخص برابر با 0.6638 محاسبه شد كه در سطح توافق معتبر قرار گرفته است. همچنين، مدل ارائه‌شده از دو سطح كيفيتي ۴ مفهوم (ظاهري، ساختاري، محتوايي و نگارشي) و عملكردي كه خود از مؤلفه‌هاي مهم به شمار مي‌رود؛ ۸ مفهوم (اطلاعاتي، تحول‌گرا، نظامند، نظارتي، خودآموزي، آموزشي، يكپارچه‌سازي و هماهنگي) تشكيل شده است. بدين ترتيب، مقوله‌ها و مفاهيم كتاب درسي بررسي‌گرديد و الگوي كتاب درسي دانشگاهي تدوين ‌شد. الگوي پژوهش حاضر به جهت ادغام بيشتر ويژگي‌هاي كتاب درسي و طراحي كاملاً مشخص و رفع نواقص الگوهاي قبلي متمايز از الگوهاي ديگر است. الگوي نوين طراحي كتاب درسي استادان، دانشجويان و مؤلفان را در جهت انتخاب، مطالعه و تأليف كتب درسي كمك مي‌كند.