بررسي بينامتنيت قرآني غزليات فيض كاشاني بر اساس نظريه ي ژرار ژنت

بررسي روابط بينامتني يكي از تأثيرگذارترين و كاربردي ترين مقوله هاي نقد ادبي به حساب مي آيد. از ميان نظريه پردازان بينامتنيت، ژرار ژنت و نظريه ي او بيش از سايرين مورد توجّه قرار گرفته است. بينامتنيت ژنت يكـي از اقسـام نظريه ي ترامتنيت اوست. از نظر ژنت در صورت وجود عناصر مشترك ميان دو متن، رابطه ي هم حضوري ميان آن ها برقرار مي شود. پس از ظهور اسلام، قرآن به عنوان يك زيرمتن از نظرگاه هاي مختلف زيبايي شناسي صوري و معنايي، مرجع و منبع بسياري از شاعران بوده است. يكي از اين شاعران فيض كاشاني عالم بزرگ شيعي در قرن يازدهم است. اصلي ترين زيرمتن تشكيل دهند ه ي انديشه ي او در غزلياتش قرآن كريم است. بي ترديد در شرح و تفسير صوري و معنايي غزليات فيض بررسي روابط بينامتني قرآن و شعر او موجب شناخت بهتري از شعر او مي شود. اين پژوهش به شيوه ي توصيفي-تحليلي و بر اساس روش كتابخانه اي انجام گرفته است. هدف اين جستار، بررسي مناسبات بينامتني قرآن و غزليات فيض كاشاني است. براي اين منظور از ميان نظريه هاي مختلف بينامتنيت با انتخاب روش خاص بينامتنيت ژرار ژنت به بررسي بينامتنيت قرآني غزليات فيض پرداخته مي شود. برآيند اين پژوهش نشان مي دهد كه فيض به عنوان يك عالِم و مفسّر قرآني از ميان روابط سه گانه ي بينامتني ژنت(صريح،غيرصريح و ضمني) در سرتاسر اشعارش به وفور و با تشخّص بخشي و خلق مضامين شعري متفاوت به شيوه هاي صريح(به خصوص در حوزه ي واژگان)و ضمني(به ويژه در حوزه ي مضامين) از قرآن بهره گرفته است.