طراحي مدل جامع كاهش قاچاق سوخت در كشور با تأكيد بر نقش فناوري اطلاعات

زمينه و هدف: مسئله قاچاق سوخت در كشور به عنوان يكي از مهم ترين موضوعات مورد بررسي در دستور كار تمامي نهاد ها قرار گرفته است. زمينه يابي و كنترل قاچاق سوخت در كشور خواهد توانست تا از هدر رفت بسياري از منابع پولي و انساني پيشگيري كند. هدف از اين پژوهش طراحي مدل ساختاريافته اي است تا با استفاده از نقش مؤثر فن‌آوري اطلاعات به كاهش قاچاق سوخت در كشور منتهي شود.روش پژوهش: به منظور انجام تحقيق، در مرحله اول 14 عامل مؤثر بر كاهش قاچاق سوخت در كشور شناسايي شد. سپس با استفاده از نظرات 76 تن از خبرگان قاچاق سوخت در كشور، از طريق پرسش نامه مقايسات زوجي اقدام به تعيين روابط ميان هر يك از عامل ها شد. به منظور طراحي مدل ساختارمند از روش مدل سازي ساختاري تفسيري استفاده شده است. در ادامه با استفاده از پرسشنامه شامل 56 سؤال اقدام به برازش مدل مفهومي شكل گرفته با استفاده از مدل سازي معادلات ساختاري شد.يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان از قرارگيري 14 عامل شناسايي شده در پژوهش در 5 سطح كلي دارد. عامل هاي اصلاح قيمت‌‌‌هاي داخلي سوخت و متناسب‌‌‌سازي آن با نرخ‌هاي بين‌المللي با هدف كاهش حاشيه سود قاچاق سوخت، استفاده از ابزارها و فن‌آوري‌هاي روز براي كنترل قاچاق سوخت مانند سامانه RFID، ارائه برنامه منسجم و يك پارچه در موضوع قاچاق سوخت و ضرورت هم گرايي دستگاه‌هاي مسئول به عنوان عامل هاي شروع كننده در كاهش قاچاق سوخت كشور، به عنوان عامل هاي آغازگر در مدل شناسايي شدند.نتيجه گيري: استفاده مناسب و ساختاريافته از تمامي عامل هاي مؤثر بر قاچاق سوخت كشور؛ خواهد توانست به ايجاد يك بستر سالم در اين زمينه كمك كرده و تصميم گيران كلان كشور را در كاهش هدر رفت منابع از داخل كشور ياري كند.