تأثير جنسيت در كاربرد افزوده‌هاي وجهي در نوشتار فارسي‌آموزان خارجي سطح پيشرفته از منظر دستور نقش‌گرايي

در اين پژوهش، افزوده‌هاي وجهي به‌كار‌رفته در نوشتار فارسي‌آموزان سطح پيشرفته زن و مرد در چارچوب دستور نقش‌گراي نظام‌مند، استخراج و بررسي گرديدند. به عبارتي، اين پژوهش در پي پاسخ به اين پرسش است كه آيا تفاوتي ميان فارسي‌آموزان زن و مرد در كاربرد افزوده‌هاي وجهي وجود دارد يا خير. دستور نقش‌گراي نظام‌مند، روشي نظام‌مند براي تحليل متن در اختيار مي‌گذارد. افزوده‌هاي وجهي كه بيانگر ميزان قطعيت و ديدگاه گوينده يا نويسنده هستند؛ در مبحث فرا نقش بين‌فردي در دستور نقش‌گراي نظام‌مند، بررسي مي‌شوند. پژوهش‌هاي زيادي براي يافتن رابطه‌ي زبان و جنسيت انجام شده است؛ ولي تاكنون هيچ پژوهشي در چارچوب دستور نقش‌گرا، تأثير جنسيت در كاربرد افزوده‌هاي وجهي در نوشتار فارسي‌آموزان خارجي را بررسي نكرده است. نمونه آماري و پيكره مورداستفاده در اين پژوهش نوشتار 248 نفر از فارسي‌آموزان خارجي سطح پيشرفته زن و مردِ مركز آموزش زبان فارسي دانشگاه فردوسي مشهد است. روش نمونه‌گيري اين پژوهش از نوع نمونه‌گيري تصادفي ساده است. روش كار بدين‌صورت انجام شد كه نوشتار 248 نفر از فارسي‌آموزان بر اساس جنسيت تفكيك شد (124 نفر زن و 124 نفر مرد). سپس تمام افزوده‌هاي وجهي به‌كاررفته در نوشتار فارسي‌آموزان مرد و زن بر اساس تقسيم‌بندي هليدي تعيين شدند. سپس تعداد و درصد توزيع انواع افزوده‌هاي وجهي محاسبه و نتايج با هم مقايسه شد. براي بررسي معنادار بودن تفاوت‌ها ميان زنان و مردان، از آزمون آماري خي دو استفاده شد. سرانجام، اين نتايج حاصل شد كه افزوده وجهي وجه‌نما، پربسامدترين افزوده‌ي وجهي در نوشتار فارسي‌آموزان سطح پيشرفته است؛ مردان از افزوده‌هاي وجهي وجه‌نما كه قطعيت و يقين را نشان مي‌دهند (واژه‌هايي از قبيل مطمئناً، حتماً و ...) بيش از زنان استفاده كرده‌اند و زنان از افزوده‌هاي وجهي وجه‌نما كه عدم قطعيت و ترديد را نشان مي‌دهند (واژه‌هايي از قبيل احتمالاً، شايد و ...) بيش از مردان استفاده كرده‌اند؛ اين نتيجه ديدگاه ليكاف (1975: 52-54) درباره تفاوت‌هاي زباني مردان و زنان را تأييد مي‌كند. همچنين، زنان بيش از مردان از افزوده‌هاي اظهاري استفاده كرده‌اند. افزوده‌هاي مطلوبيت (واژه‌هايي از قبيل خوشبختانه، متأسفانه و ...)،بيشترين افزوده‌هاي اظهاري به‌كاررفته در نوشتار فارسي‌آموزان زن است. اين نتيجه، ديدگاه جيمز و دراكيچ (1993) را درباره رفتار زباني زنان، تأييد مي‌كند.