پديد آورندگان :
آق پور قابوس، منصور دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان , سياهمرگويي، آسيه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان , زينلي، ابراهيم دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان , قرخلو، جاويد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان , كاظمي، حسين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان
كليدواژه :
دوام بقاياي گياه پوششي , پوآسه , سرعت بسته شدن تاج پوشش , كشت مخلوط , فاباسه
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كشت گياهان پوششي در فاصله بين كشت دو گياه زراعي اصلي مي تواند به بعنوان يك راهكار اكولوژيك مطلوب براي دستيابي به اهدافي مانند ممانعت از توسعه ي جمعيت علف‌هاي هرز، افزايش حاصلخيزي خاك، كاهش فرسايش خاك و افزايش عملكرد گياهان زراعي باشد. گياهان پوششي مختلف، توانايي‌هاي متفاوتي در دستيابي به اهداف فوق الذكر داشته و روش از بين بردن آنها در انتهاي دوره رشدشان، نيز بر كارايي آنها تاثير گزار خواهند بود. اينرو اين تحقيق با هدف بررسي كارايي چند گياه پوششي در شرايط كشت خالص و مخلوط و همچنين روش از بين بردن آنها بر جمعيت علف هاي هرز و عملكرد علوفه ذرت (رقم سينگل كراس 444) انجام گرفت.
مواد و روش ها: اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل نوع گياهان پوششي در هفت سطح: جو، خلر، ماشك، مخلوط جو+ ماشك، مخلوط جو+ خلر و شاهد بدون گياه پوششي عاري از علف‌هرز و آلوده به علف‌هرز و روش از بين بردن آنها در انتهاي فصل رشد در سه سطح سمپاشي با علف‌كش پاراكوات، كف بر كردن و قرار دادن بقايا بر سطح خاك و غلتك زدن در نظر گرفته شد. گياه پوششي در اوايل بهمن ماه سال 1396 به صورت رديفي در سه برابر تراكم توصيه شده كشت شدند. در اواسط ارديبهشت ماه (يك هفته قبل از كاشت ذرت) گياهان پوششي مورد نظر بر اساس روش مديريتي مورد نظر، تيمار و سپس ذرت به طور مستقيم درون بقاياي گياهان پوششي كشت شدند.
يافته ها: نتايج نشان داد كه كمترين ارتفاع، سطح برگ و ماده خشك و سرعت بسته شدن تاج پوشش در تيمارهاي ماشك و خلر ديده شد؛ اما اختلاط اين دو با جو، تاثير قابل توجهي در افزايش فاكتورهاي مذكور داشت. همچنين تيمارهاي كشت مخلوط جو+ماشك و جو+خلر در دو حالت قطعكردن و غلتك زدن قادر به كنترل مطلوب علف‌هاي هرز در طي فصل رشد ذرت بودند. اما استفاده از علف‌كش اگرچه در مهار علف‌هاي هرز موفق بود، اما در حد و اندازه تيمارهاي غلتك زدن و قطع كردن ظاهر نشد. اما تيمارهاي كشت خالص ماشك و خلر به خصوص در شرايط مديريت با علف‌كش، از كارايي پاييني در مهار علف‌هاي هرز برخوردار بود. بيشترين عملكرد علوفه تر ذرت در تيمارهاي كشت مخلوط جو+ماشك و جو+خلر و مديريت آنها با استفاده از روش غلتك زدن به ترتيب با 3278 و 3256 گرم در متر مربع به دست آمد. كمترين مقدار عملكرد علوفه نيز در تيمار شاهد بدون گياه پوششي و آلوده به علف‌هرز (1884 گرم در متر مربع) به دست آمد كه اختلاف معني‌داري با كشت خالص خلر و ماشك تحت مديريت آن بوسيله علف‌كش (به ترتيب با 2040 و 2082 گرم در متر مربع) نداشت.
نتيجه گيري: بنابراين مي توان گفت استفاده از مخلوط گياهان پوششي از خانواده هاي پوآسه و فاباسه به واسطه بهبود خصوصيات خاك، بستن سريع تاجپوشش، توليد ماده خشك بيشتر و كنترل موثر علف‌هاي هرز بر كشت خالص هر كدام از آنها ارجحيت دارد. همچنين روش بكار گرفته شده در از بين بردن گياه پوششي از طريق تاثير مستقيم بر دوام بقاياي گياه پوششي منجر به كنترل بهتر علف‌هاي هرز و افزايش عملكرد گياه زراعي خواهد شد. بر اين اساس غلتك زدن و قطع كردن مخلوط گياهان پوششي جو+ماشك و جو+خلر به عنوان بهترين روش از بين بردن آنها معرفي مي شوند.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Cultivation of cover crops at the planting date intervals of two main crops may serve as a suitable ecological approach for achieving objectives such as preventing expansion of weed populations, enhancing soil fertility, decreasing soil erosion and increasing yield of crops. Different cover crops have different potentials in fulfilling the noted objectives and their elimination method at the end of growth period also affects their efficiency. Thus, this research was conducted to investigate the efficiency of some cover crops as pure and mixed stand as well as their elimination method on weed population and maize (single-cross 444 variety) forage yield.
Material and Methods: This experiment was conducted as factorial based on randomized complete blocks design with three replications. Treatments included cover crop type at 7 levels of barley, vetches, lathyrus, barley + vetches, barley+ lathyrus and weed-free and weed-infested controls and their elimination methods at the end of the growth period at three levels of spraying with paraquat herbicide, cutting and maintaining the residues on soil surface and rolling. Cover crops were sown at late January of 2017 as rows and at a rate three times more than that of recommended density. At early May of 2017 (a week before maize sowing), noted cover crops were treated according to desired management method and then maize was sown directly in residues of cover crops.
Results and Discussion: The results showed that the lowest height, leaf area, dry matter and canopy closure rate was observed in lathyrus and vetches treatments, but mixture of these cover crops with barley significantly increased these values.Also, mixed stands of barley+lathyrus and barley+vetches in cutting and rolling treatments were able to optimally control the weeds during maize growth period. Although application of herbicide successfully controlled the weeds, but was not as good as cutting and rolling. Pure stands of lathyrus and vetches had a low efficiency in controlling the weeds under herbicide management conditions. The highest fresh forage yield of maize was obtained in barley+vetches and barley+lathyrus treatments and management by rolling, which were 3278 and 3256 g.m-2, respectively. The lowest fresh forage yield was obtained in weed infested cover crop-free treatment (1884 g.m-2) which had no significant difference with pure stands of lathyrus and vetches under herbicide application management (2040 and 2082 g.m-2, respectively). Thus, it may be stated that using mixed stands of cover crops from poaceae and fabaceae is preferable to their pure stands due to enhancement of soil characteristics, rapid canopy closure, higher dry matter production and efficient control of the weeds.
Conclusion: Also, the method implemented for elimination of cover crop may lead to better weed control and higher crop yield via its direct impact on longevity of cover crop residues. Thus, rolling and cutting of barley+lathyrus and barley+vetches mixed stand cover crops may be introduced as the best method for their elimination.
