خزش شهر مراغه و تغييرات كاربري اراضي پيراشهر

توسعه شهرها از پديده‌هاي مهم اقتصادي و اجتماعي است كه تأثيرات زيادي بر عملكردهاي سامانه هاي اكولوژيكي به‌جا مي‌گذارد. امروزهرشد سريع شهرهاوتسلط بيشتربرمحيطزيست،سبب شده تاتغييرات محيطي سريعتر وگسترده تر ازقبل به وقوع بپيوندد. از اين ‌رو بررسي و تحليل الگوي توسعه شهرها با استفاده از فنون سنجش‌ازدور و متريك هاي سيماي سرزمين نقش مهمي در مديريت و برنامه‌ريزي شهرها و كاهش تخريب محيط‌زيست دارند. پژوهش حاضر نيز در اين راستا به بررسي الگوهاي رشد و توسعه شهر مراغه و اراضي پيراموني آن پرداخته است تا راهكارهاي اصلاحي براي بهبود فرآيندهاي اكولوژيكي آن ارائه دهد. در همين زمينه، در ابتدا نقشه هاي كاربري اراضي براي سال هاي 1986، 1996، 2006، 2016 بااستفادهازتصاويرماهواره اي لندست تهيه و در ادامه به منظور تحليل تغييرات كاربري اراضي از نرم افزارENVI 5.3 و Arc Map و براي تحليل متريك هاي سيماي سرزمين از نرم افزار FRAGSTATSو براي تعيين پراكندگي شهري از روش هلدرن استفاده شده است. نتايج حاصل ازمدل هلدرن بيانگر اين است كه در فاصله سال هاي1986تا 2016 فقط 34 درصد از رشد شهر مراغه ناشي از افزايش رشد جمعيت بوده و 66 درصد مربوط به عوامل رشد فيزيكي و خزش شهري بوده است. در اين راستا، روند تغييرات متريك‌هانيز در دوره هاي زماني مختلف دلالت بر تضعيف يكپارچگي در كاربري ها،كاهش رشد دروني و افزايش خزش شهر مراغه بوده است؛ بنابراين نتايج تحقيق نشانگر انست كه الگوي رشدشهر مراغه در دهه هاي اخير از الگوي رشدي پراكنده و افقي ناموزون با تخريب زمين‌هاي باغي و حاصلخيز كشاورزيو جايگزين شدن آن‌هابابافت محله هاي پراكنده و نامنسجم شهري و روستايي تبعيت نموده است.