فعل هاي لحظه‌اي و انواع نمود دستوري در زبان فارسي برهم كنش

افعال لحظه اي، جزء افعالِ تغييرِ حالت و رويدادهايي هستند كه تداومِ آن‌ها چنان كوتاه است كه تقريباً ناديده گرفته مي شود. اين افعال، نمود پاياني دارند و معمولاً با قيدهايي مانند «با جديت» و «با انرژي» به كار نمي روند. هدف اين پژوهش، بررسي تعامل افعال لحظه اي با انواع نمود دستوري در زبان فارسي است كه در چارچوب دستور نقش و ارجاع و به شيوۀ توصيفيتحليلي انجام مي گيرد. افعال لحظه اي در اين پژوهش در دو زيرگروه افعال لحظه اي نقطه اوجي و افعال لحظه اي رويدادي بررسي مي شوند. افعال لحظه اي نقطه‌ اوجي براي تحقق معمولاً به مقدمه اي نياز دارند كه در طول زماني كوتاه يا بلند انجام مي گيرد، ولي افعال رويدادي معمولاً به چنين مقدمه اي نياز ندارند. داده هاي پژوهش از وب‌گاه هاي اينترنت و گفتگوهاي روزانه انتخاب شده اند. بررسي افعال لحظه اي در تعامل با نمودهاي دستوري نمايانگر آن است كه هر دو زيرگروه افعال لحظه اي، قابليت كاربرد با نمود تام را دارا هستند. هر چند، با توجه به مشخصۀ غير پويا بودنِ افعال لحظه اي، در اغلب موارد اين افعال، فاقد صورت استمراري به شمار مي‌آيند. بررسي داده ها نشان مي دهد كه افعال لحظه اي نقطه اوجي و رويدادي با رفتارهاي متفاوت، مي توانند با خوانش هايي ازجمله قريب الوقوع بودن، حركت آهسته، تكرار عمل، فرافكني اشاري و خوانش گزارشي در ساخت نمود ناقص نمايان  شوند. در نمود كامل نيز مي توانند كاركردهاي تجربي، خبر داغ، كاركرد جهاني و گواه نمايي داشته باشند. اين افعال در نمودهاي تام، ناقص و كامل مي توانند به مفهوم آينده نگر به كار روند كه در اين صورت، بافت كاربردي و وجود گروه قيدي دالِ بر آينده، نقش تعيين كننده اي خواهد داشت.