بررسي تأثير عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات غذايي با برند حلال با رويكرد معادلات ساختاري

Investigating the Impact of Factors Affecting the Development of Halal Brand Food Exports : Structural Formulation Approach

توسعه صادرات برند حلال يكي از راهبردهاي مهمي است كه در برنامههاي اقتصادي كشور حائز اهميت بوده و نقش مهمي در ارزآوري دارد. در چند سال گذشته تقاضا براي محصولات با برند حلال در كشورهاي اسلامي و غير اسلامي افزايش قابل توجهي داشته است. با افزايش سطح آگاهي جمعيت مسلمان جهان و غيرمسلماناني كه خواهان ضمانت هاي بيشتر در مورد ايمني غذايي و محصولات باكيفيت هستند، تجارت خارجي فرآورده هاي غذايي حلال رو به افزايش است. ازاين‌رو مصرف كنندگان محصولات غذايي حلال به تهيه محصولات با برند حلال توجه كرده و از روي آگاهي محصول را انتخاب ميكنند. صادركنندگان محصولات غذايي با برند حلال نيز نه‌تنها بايد به مشتريان و رقباي بازارهاي خارجي توجه داشته، بلكه بايد عوامل بهداشتي، عوامل شرعي، عوامل رفتاري و عوامل بازاريابي را نيز مدنظر داشته باشند. بنابراين در اين مطالعه سعي ميشود به بررسي عوامل يادشده پرداخته شود. براي اين منظور، ابتدا به طراحي پرسش‌نامه پرداخته و سپس از طريق مصاحبه با صادركنندگان محصولات غذايي برند حلال استان آذربايجانشرقي، اطلاعات گردآوري‌شده و سرانجام با به‌كارگيري روش معادلات ساختاري (SEM) و با استفاده از نرمافزار استتا به تحليل اين عوامل پرداخته شده است. نتايج نشان از آن است كه همه عوامل بهداشتي، شرعي، رفتاري و بازاريابي تأثير معناداري بر صادرات برند حلال محصولات غذايي دارند. از ميان چهار عامل مؤثر بر صادرات برند حلال محصولات غذايي، عوامل بازاريابي نسبت به ديگر عوامل بيشترين تأثير را بر صادرات محصولات غذايي با برند حلال دارد. همچنين بهداشتي بودن محصول از عوامل بهداشتي، شفاف بودن فرايند توليد از عوامل رفتاري، تبليغات و معرفي مناسب برند از عوامل بازاريابي و نحوه ارائه محصول حلال و برند حلال از عوامل شرعي بيشترين تأثير را بر ميزان صادرات محصولات غذايي برند حلال دارند.

The development of halal brand exports is one of the important strategies that is important in the country's economic programs and plays an important role in currency exchange. In the past few years, the demand for halal branded products in Islamic and non-Islamic countries has increased significantly. As the awareness of the Muslim population of the world and non-Muslims who want more guarantees about food safety and quality products increases, the foreign trade of halal food products is increasing. Therefore, consumers of halal food products pay attention to the preparation of products with halal brand and choose the product based on awareness. Exporters of halal-branded food products should not only pay attention to customers and competitors in foreign markets, but should also consider factors such as health factors, religious factors, behavioral factors and marketing factors. Therefore, in this study, we try to examine the factors mentioned above. For this purpose, first a questionnaire was designed and then through interviews with exporters of food products of halal brand in East Azerbaijan province, information was collected and finally using structural equation method (SEM) and stata software these factors are analyzed.The results obtained from the model indicate that all health, religious, behavioral and marketing factors have a significant impact on the export of halal food products. Among the 4 factors affecting the export of halal food products, marketing factors have the greatest impact on the export of halal food products compared to other factors. Also, the hygiene of the product from health factors, the transparency of the production process from behavioral factors, advertising and proper brand introduction in the marketing factors and the way of presenting the halal product and the halal brand from the religious factors have the greatest impact on the export of halal brand food products.