بررسي آشنايي‌زدايي در استعارات ديوان ابن‌فارض و كليات مولوي

آشنايي‌زدايي شگردي است كه اديب از آن سود مي‌جويد تا جهان متن را به چشم مخاطب بيگانه بنماياند و موضوع را به گونه‌اي بيان نمايد تا درك دلالت‌هاي معنايي دشوار به نظر رسد. اين انحراف از كاربرد متعارف يك اتفاق زباني و واسطه اي براي شناخت سبك ادبي شمرده مي‌شود. نگارندگان در جستار حاضر به روش تحليلي به بررسي شگرد آشنايي‌زدايي در استعارات اشعار ابن‌فارض و مولوي مي پردازند. تحقيق نشان از آن دارد كه استعاره تماثلي در سروده هاي ابن‌فارض جايگاهي را به خود اختصاص نداده و بسامد آن در عرفان عاشقانه او نسبت به عرفان زاهدانه بيشتر است. استعاره تجسيديه در اشعار اين دو شاعر با بسامد نزديك به هم رعايت شده، انديشه‌هاي انتزاعي آنان را دنبال مي‌نمايد و نشان از دلبستگي شان به تأملات دروني عرفاني است. هر دو شاعر با انتخاب شگرد تزاحم استعاره سبب ديريابي معنا شده‌اند تا از اين طريق با برجسته نمودن الفاظ خويش، سبب لذت ادبي مخاطبين را فراهم آورند.