غربت انديشي عارفانه خواجوكرماني و سلمان ساوجي

زبان مهم‌ترين ابزار برقراري ارتباط است كه از طريق آن انسان مي تواند به بيان مفاهيم و نيازهاي گوناگون خود بپردازد؛ يكي از اين نيازها، بيان حسرت ، دل تنگي و غم غربت نسبت به گذشته است كه نوستالژي ناميده مي شود.مفهوم غربت با انديشه، احساس و رفتار آدمي درآميخته است. غربت درتصوف و عرفان اسلامي، حضوري قابل اعتنا دارد و صاحب ابعاد معنايي و تفسيرهاي گوناگون است، همچنين غم غربت از موثرترين انفعالات روحي درادب فارسي به ويژه در قرن هشتم قلمداد مي شود. اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي و با هدف بررسي اشعار خواجوي كرماني و سلمان ساوجي در حوزۀ نوستالژي عرفاني صورت گرفته تا بتوان از نگاه اين شاعران عارف انواع غم غربت و عوامل مؤثر در ايجاد اين انديشه بررسي و تبيين گردد. مهم‌ترين دستاورد اين پژوهش شناسايي عوامل مختلف تاثيرگذار بر فكر و ذهن شاعر و بررسي ميزان انعكاس آن براي درك و ارتباط بهتر با اشعار ايشان مي باشد. دوري از وطن اصلي و معشوق حقيقي، مضمون نوستالژي دو شاعر است. نتايج اين مقاله بيانگر آّن است كه سلمان ساوجي مانند خواجوي كرماني، غربت عرفاني برخاسته از فراق محبوب حقيقي و دوري از وطن اصلي را دريافته است.